ارزیابی انتقادی اقتصاد نئوکلاسیک در مسئله گذار به اقتصاد دانش بنیان: رویکردی نهادی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس

2 استادیار اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس

3 دانشیار اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس

4 دانشیار اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

وقوع انقلاب دانایی و طرح الگوی اقتصاد دانش بنیان به واسطه دستاوردهای خیره کننده خود، نگاه جوامع و سیاست گذاران را معطوف به خود ساخته است. با آنکه طی چند دهه اخیر اغلب جوامع ضرورت گذار به اقتصادی دانش بنیان را دریافته اند اما با کامیابی متفاوتی در این عرصه روبرو بوده اند. مقاله حاضر با لحاظ همین نکته و به کمک ارزیابی اقتصاد نئوکلاسیک و اقتصاد نهادی در پی یافتن رویکردی مناسب جهت تحلیل و تسهیل گذار به اقتصاد دانش بنیان می باشد. برای این منظور، با روشی توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر مبانی نظری نهادگرایی، ابتدا به تقابل رویکردهای اقتصاد نئوکلاسیک و اقتصاد نهادی در مسئله"گذار"، فارغ از اقتصاد دانش بنیان پرداخته و در بخش دوم، تحلیلی نهادی از اقتصاد برآمده از انقلاب دانایی ارائه شده است. ملاحظات این تحقیق بیانگر آن است که رویکرد نئوکلاسیک در محور نخست با ضعف هایی همچون پیامدگرایی، ایستایی و فروض بحران آفرین و در محور دوم نیز با شکست در سازوکار بازار و دگرگونی ماهوی پاره ای از فروض بنیادین خود همچون کمیابی مواجه است. در برابر این کاستی ها، گسست نهادی پدیدآمده در پی انقلاب دانایی، اتخاذ رویکرد نهادی در تحلیل مسئله گذار به اقتصاد دانش بنیان را ضروری می سازد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Critical Assessment of Neoclassical Economics in the Problem of Transition to the Knowledge-based Economy: an Institutional Approach

نویسندگان [English]

  • Mohammad Amir Rizvandi 1
  • Bahram Sahabi 2
  • Kazem Yavari 3
  • Farshad Momeni 4
1 Ph.D. candidate of Economics, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor of Economics, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
3 Associate Professor of Economics, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
4
چکیده [English]

The occurrence of the knowledge revolutionand introducing the knowledge-based economy model have attracted societies and policy makers' attention, due to their striking achievements. Although during recent decades, most of the countries have found the necessity of transition to a knowledge economy, but they have had different success in this case. This essay with taking into account of this point and by assessing the neoclassical and institutional economics tries to find a proper approach to analyzing transition to the knowledge economy. To this purpose, first, no matter of the knowledgebased economy, we explore the neoclassical and institutional economics in the problem of "transition", with a descriptive-analytical method and based on the institutional theoretical foundations; and second, providing an institutional analysis of the economy resulted from the knowledge revolution. The results show that neoclassical approach, in the first part, has flaws such as staticity and crisis-producing assumptions, and in the second part, It suffers from market failures and basic transformation of some its fundamental assumptions like scarcity. Moreover, institutional discontinuity resulted from the knowledge revolution necessitates adopting an institutional approach for analyzing the problem of transition to the knowledge-based economy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Knowledge
  • Knowledge-based economy
  • Transition
  • Institutionalism
  • Neoclassical Economics

مراجع

[1] Stiglitz, J. (1999). Public policy for a knowledge economy. Remarks at the Department for Trade and Industry and Center for Economic Policy Research, 27, 1-28.
[2] Heng, L. H., Othman, N. F. M., Rasli, A. M., & Iqbal, M. J. (2012). Fourth pillar in the transformation of production economy to knowledge economy. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 40, 530-536.
[3] سیف‌الدین، امیرعلی و رهبر، امیرحسین. (1392). تسهیل‌گری اسلام در جهت تحقق اقتصاد دانش‌بنیان: نگرشی جدید به بستر نهادی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت. فصلنامه سیاست علم و فناوری، 5(4)، 67-82.
[4] Bell, D. The coming of post-industrial society: A venture of social forecasting. NY, 1973. 1. Baudrillard J.
[5] Schiliro, D. (2012). Knowledge-based economies and the institutional environment. Theoretical and Practical Research in Economic Fields (TPREF), 1(5), 42-50.
[6] OECD. (1996). The Knowledge-based Economy. Paris.
[7] Powell, W. W., & Snellman, K. (2004). The knowledge economy. Annu. Rev. Sociol., 30, 199-220.
[8] Lyman, P., & Varian, H. (2004). How much information 2003?.
[9] Lundvall, B. Ä., & Johnson, B. (1994). The learning economy. Journal of industry studies, 1(2), 23-42.
[10] North, D. С. (2005). Understanding the Process of Economic Change. Princeton University Press.
[11] North, D. С. (1992). Institutions, Ideology, and Economic Performance. Cato Journal, 11(3), 477-496.
[12] Allen, R. C. (2011). Global economic history: a very short introduction (Vol. 282). Oxford University Press.
[13] Stiglitz, J. E. (2011). Rethinking development economics. The World Bank Research Observer, 26(2), 230-236.
[14] North, D. C. (2003). The Role of Institutions in Economic Development: Gunnar Myrdal Lecture (Vol. 1). United Nations Publications.
[15] Vang, J., Lundvall, B-Å., & Intarakumnerd, P. (2006). Asia's innovation systems in transition: an introduction. In B-A. Lundvall, P. Intarakumnerd, & J. Vang (Eds.), Asia's Innovation Systems in Transition Edward Elgar Publishing, Incorporated.
[16] Snooks, G. (1999). Global Transition: A General Theory of Economic Development. Springer.
[17] Friedman, M. (1953). The Methodology of Positive Economics. In: Essays in Positive Economics. Chicago: University of Chicago Press. 3-43.
[18] European Bank for Reconstruction and Development. (1994). Transition Report: Economic Transition in Eastern Europe and the Former Soviet Union. London: European Bank for Reconstruction and Development.
[19] استیگلیتز، جوزف. (1392). سقوط آزاد: آمریکا، بازارهای آزاد و غرق شدن اقتصاد جهانی. ترجمه امیر عزیزی. انتشارات کتاب نشر.
[20] Stiglitz, J. E. (2016). Towards a general theory of deep downturns: presidential address from the 17th World Congress of the International Economic Association in 2014. Springer.
[21] Laeven, M. L., & Valencia, F. (2008). The use of blanket guarantees in banking crises (No. 8-250). International Monetary Fund.
[22] North, D. С. (1991). Institutions STÖR. The Journal of Economic Perspectives, 5(1), 97-112.
[23] مردیت، روبین. (1391). فیل و اژدها: تحولات دو غول اقتصادی نوظهور هند و چین. ترجمه غلامحسین خانقایی. انتشارات فرا.
[24] Piech, K. (2004). The knowledge-based economy in transition countries: assessing the place of new EU member states [in:] K. The Knowledge-Based Economy in Transition Countries: selected issues, University College London–School of Slavonic and East European Studies, London, 1-56.
[25] Cepeda-Carrión, G. (2006). Competitive advantage of knowledge management. Encyclopedia of knowledge management, 34-43.
[26] تافلر، الوین و تافلر، هیدی. (1388). انقلاب در ثروت‌آفرینی. ترجمه عبدالرضا رضایی‌نژاد. انتشارات فرا.
[27] Varian, H. (2000). Markets for Information Goods. The conference of Monetary Policy in a World of Knowledge-Based Growth, Quality Change, and Uncertain Measurement.
[28] Stiglitz, J. E. (1999). Knowledge as a global public good. Global public goods, 1(9), 308-326.
[29] Simon, H. A. (1971). Designing organizations for an information-rich world.
[30] de Sola Pool, I. (1984). Communications flows: A census in the United States and Japan (Vol. 3). North Holland.
[31] North, D. C. (1990). Institutions, institutional change and economic performance. Cambridge university press.
[32] Hodgson, G. (2006). What Are Institutions?. Journal of Economic Issues, 40(1), 1-25.
[33] Intergovernmental Panel on Climate Change. (2007). Impacts, Adaptation and Vulnerability. Contribution of Working Group II to the Fourth Assessment Report. Cambridge University Press.
[34] Matthews, H. D., & Caldeira, K. (2008). Stabilizing climate requires near-zero emissions. Geophysical research letters, 35(4).
[35] Sandler, T. (2004). Global collective action. Cambridge University Press.
[36] Ostrom, E. (2012). Nested externalities and polycentric institutions: must we wait for global solutions to climate change before taking actions at other scales?. Economic theory, 49(2), 353-369.
[37] تارو، لستر. (1384). ثروت‌آفرینان. ترجمه عزیز کیاوند. انتشار‌ات فرا.
[38] Rooney, D., Hearn, G., & Ninan, A. (Eds.). (2005). Handbook on the knowledge economy. Edward Elgar Publishing.
[39] Knight, F. H. (1921). Risk, uncertainty and profit. New York: Hart, Schaffner and Marx.
[40] Keynes, J. M. (1937). The general theory of employment. The quarterly journal of economics, 51(2), 209-223.
 
سیاست علم و فناوری
دوره 10، شماره 1
فروردین 1396
صفحه 17-29

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار