نقش فناوری‌های نوظهور هوش مصنوعی و زنجیره بلوکی در سازمان‌های واسطه‌ای تسهیل‌گر توسعه کارآفرینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار اقتصاد، گروه علوم اداری و اقتصاد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس، ایران

2 استادیار اقتصاد، موسسه تحقیقات سیاست علمی کشور، تهران، ایران

10.22034/jstp.2025.11996.1900

چکیده

هدف این پژوهش، تحلیل عمیق و نظام‌مند نقش فناوری‌های نوظهور، به‌ویژه هوش مصنوعی و زنجیره بلوکی، در بازآفرینی کارکردهای سازمان‌های واسطه‌ای تسهیلگر کارآفرینی نظیر شتاب‌دهنده‌ها، مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری است. با دیجیتالی شدن فزاینده بوم‌سازگان‌های کارآفرینی، این سازمان‌ها با چالش‌ها و فرصت‌های جدیدی مواجه شده‌اند. این تحقیق با اتخاذ یک رویکرد کیفی و با استفاده از روش فراترکیب هفت مرحله‌ای سندلوسکی و باروسو (۲۰۰۷)، به سنتز یکپارچه منابع موجود می‌پردازد. خروجی اصلی این فراترکیب، شناسایی چهار مضمون سازمان‌دهنده کلیدی است: ۱) تقویت هوشمند کارکردهای سنتی؛ ۲) ظهور پارادایم دوگانه: واسطه‌زدایی و بازواسطه‌گری؛ ۳) توانمندسازی در بوم‌سازگان‌های آسیب‌پذیر؛ و ۴) حکمرانی الگوریتمی و معماری جدید اعتماد. یافته‌ها نشان می‌دهد که هوش مصنوعی، ذیل مضمون «تقویت هوشمند»، با افزایش دقت و کاهش سوگیری‌های انسانی، کارکردهایی نظیر غربالگری و شبکه‌سازی را بهینه می‌سازد. در مقابل، زنجیره بلوکی در چارچوب پارادایم «واسطه‌زدایی و بازواسطه‌گری»، با ارائه مکانیسم‌های نوین تأمین مالی و اعتمادسازی الگوریتمی، مدل‌های کسب‌وکار سنتی را به چالش می‌کشد. تحلیل‌ها همچنین نشان می‌دهد این فناوری‌ها، به‌ویژه در بافتار ایران، به عنوان ابزاری برای «توانمندسازی در شرایط آسیب‌پذیر» عمل کرده و راهکارهایی برای عبور از موانع نهادی ارائه می‌دهند. این مقاله استدلال می‌کند که موفقیت آتی سازمان‌های واسطه‌ای تسهیلگر کارآفرینی در ایران، در گروی تکامل نقش آن‌ها به «معماران بوم‌سازگان دیجیتال» و هم‌راستاسازی قابلیت‌های فناورانه با نیازهای بومی کارآفرینان است.
هدف این پژوهش، تحلیل عمیق و نظام‌مند نقش فناوری‌های نوظهور، به‌ویژه هوش مصنوعی و زنجیره بلوکی، در بازآفرینی کارکردهای سازمان‌های واسطه‌ای تسهیلگر کارآفرینی نظیر شتاب‌دهنده‌ها، مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری است. با دیجیتالی شدن فزاینده بوم‌سازگان‌های کارآفرینی، این سازمان‌ها با چالش‌ها و فرصت‌های جدیدی مواجه شده‌اند. این تحقیق با اتخاذ یک رویکرد کیفی و با استفاده از روش فراترکیب هفت مرحله‌ای سندلوسکی و باروسو (۲۰۰۷)، به سنتز یکپارچه منابع موجود می‌پردازد. خروجی اصلی این فراترکیب، شناسایی چهار مضمون سازمان‌دهنده کلیدی است: ۱) تقویت هوشمند کارکردهای سنتی؛ ۲) ظهور پارادایم دوگانه: واسطه‌زدایی و بازواسطه‌گری؛ ۳) توانمندسازی در بوم‌سازگان‌های آسیب‌پذیر؛ و ۴) حکمرانی الگوریتمی و معماری جدید اعتماد. یافته‌ها نشان می‌دهد که هوش مصنوعی، ذیل مضمون «تقویت هوشمند»، با افزایش دقت و کاهش سوگیری‌های انسانی، کارکردهایی نظیر غربالگری و شبکه‌سازی را بهینه می‌سازد. در مقابل، زنجیره بلوکی در چارچوب پارادایم «واسطه‌زدایی و بازواسطه‌گری»، با ارائه مکانیسم‌های نوین تأمین مالی و اعتمادسازی الگوریتمی، مدل‌های کسب‌وکار سنتی را به چالش می‌کشد. تحلیل‌ها همچنین نشان می‌دهد این فناوری‌ها، به‌ویژه در بافتار ایران، به عنوان ابزاری برای «توانمندسازی در شرایط آسیب‌پذیر» عمل کرده و راهکارهایی برای عبور از موانع نهادی ارائه می‌دهند. این مقاله استدلال می‌کند که موفقیت آتی سازمان‌های واسطه‌ای تسهیلگر کارآفرینی در ایران، در گروی تکامل نقش آن‌ها به «معماران بوم‌سازگان دیجیتال» و هم‌راستاسازی قابلیت‌های فناورانه با نیازهای بومی کارآفرینان است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Role of Emerging Technologies of Artificial Intelligence and Blockchain in Intermediary Organizations Facilitating Entrepreneurial Development

نویسندگان [English]

  • Mohsen Mohammadi khyareh 1
  • Behrouz Shahmoradi 2
1 Associate Professor of Economics, Department of Management and Economics, Faculty of Humanities and Social Sciences, Golestan University, Gorgan, Iran
2 Assistant Professor of Economics, National Institute for Science Policy Research, Tehran, Iran Abstract
چکیده [English]

This study provides an in-depth, systematic analysis of the role of emerging technologies, particularly Artificial Intelligence (AI) and blockchain, in reshaping the functions of entrepreneurial intermediary organizations such as accelerators, incubators, and science and technology parks. As entrepreneurial ecosystems become increasingly digitized, these organizations face new challenges and opportunities. Adopting a qualitative approach, this research utilizes the seven-step meta-synthesis method by Sandelowski and Barroso (2007) to synthesize the existing literature. The primary output of this meta-synthesis is the identification of four key organizing themes: (1) Intelligent Enhancement of Traditional Functions; (2) The Emergence of a Dual Paradigm: Disintermediation and Re-intermediation; (3) Empowerment in Vulnerable Ecosystems; and (4) Algorithmic Governance and New Trust Architecture. The findings reveal that, under the "intelligent enhancement" theme, AI optimizes functions such as screening and networking by increasing precision and reducing human bias. Conversely, within the "disintermediation and re-intermediation" paradigm, blockchain challenges traditional business models by offering novel financing mechanisms and algorithmic trust-building. The analysis also indicates that these technologies, particularly within the Iranian context, serve as a tool for "empowerment in vulnerable conditions," offering solutions to overcome institutional barriers. This paper argues that the future success of intermediary organizations in Iran depends on their evolution into the role of "digital ecosystem architects" and their ability to align technological capabilities with the indigenous needs of entrepreneurs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Innovation Intermediary Organizations
  • Artificial Intelligence
  • Blockchain
  • Meta-synthesis
  • Entrepreneurial Ecosystem