برساخت گفتمانی خردمایه مداخله دولت در توسعه فناوری های راهبردی؛ مطالعه موردی صنعت بالادستی نفت ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور

2 دانشیار دانشگاه صنعتی مالکاشتر

3 دانشجوی دکتری سیاست گذاری علم و فناوری، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور

10.22034/jstp.2018.10.2.539480

چکیده

واکاوی خردمایه مداخله دولت در توسعه فناوری، نقشی مهم در فهم دلایل موفقیت و شکست سیاست‌های توسعه فناوری دارد. در این مقاله چارچوب تحلیلی برساخت گفتمانی خردمایه مداخله دولت فراتر از خردمایه‌های نظری ارائه شده است. با استفاده از این چارچوب تحلیلی و بررسی اسناد مهم با محوریت هشت برنامه وزرای نفت پس از انقلاب و همچنین مصاحبه‌های تکمّیلی، خردمایه مداخله دولت در توسعه فناوری بالادستی نفت در ایران با استفاده از روش‌های تحلیل مضمون و تحلیل گفتمان در پنج دوره پس از انقلاب و در دو محورخردمایه نظری و ایده سیاستی مورد بررسی قرار گرفته است. در محور خردمایه نظری، مداخلات بیشتر مبتنی بر دیدگاه‌های ساختارگرایی و در برخی دوره‌ها نیز ورود دیدگاه‌های نئوکلاسیکی و نهادگرایی بوده است. در این مقاله ایده سیاستی به دو بُعد ایده حکمرانی و ایده فنی تقسیم شده است. با توجه به غلبه گفتمان بهره‌برداری در صنعت نفت، ایده حکمرانی مبتنی بر تجمیع و هدایت خرید قطعات و تجهیزات به سمت ساخت داخل و انتقال فناوری از شرکت‌های خارجی در قالب قراردادهای نفتی شکل می‌گیرد و ایده فنی نیز از کپی‌سازی و مهندسی معکوس قطعات و تجهیزات آغاز و در یک سیر تکاملی - البته دیرهنگام - به کسب دانش و فناوری مطالعه و توسعه میادین و مدیریت طرح‌های توسعه منتهی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Discoursive Constraction of Government Intervention Rationale in Development of Strategic Technologies; The case of Upstream Oil Technology in Iran

نویسندگان [English]

  • seyed Mohammad Amin Ghaneirad 1
  • Hamidreza Fartokzadeh 2
  • Mohamadreza Azaraein 3
1 Professor, National Research Institute for Science Policy, Tehran, Iran
2
3
چکیده [English]

Exploring the Government intervention in technology development plays an important role in understanding the reasons for the success and failure of technology development policies. In this paper, an analytical framework for discoursive construction of government intervention rationale goes beyond theoretical rationale. Based on this,Using this analytical framework and reviewing the important documents centered on the eight programs of oil ministries and conducting supplementary interviews, the Government's intervention rationale in the development of upstream oil technology in I.R. of Iran has been examined by using thematic analysis and discourse analysis in the five post-revolutionary period in two theoretical rationale and policy idea. At the theoretical rationale, intervention in this era was more based on structuralist views and, in some periods, the introduction of neoclassical and institutional views. In this paper, the policy idea is divided into two dimensions: the governance idea and technical idea. Regarding the dominance of exploitation discourse in the oil industry, the governance idea is based on the integration and directing of the purchase of components and equipment for the inward construction and transferring technology from foreign companies in the form of oil contracts. The technical idea of copying and reverse engineering of components and equipment began in the course of an evolutionary but late development of the knowledge and technology of field study and development and management of development projects.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rationale
  • Government Intervention
  • Technology Development
  • Discoursive Approach
  • Oil Industry

مراجع

[1] Momeni, F. (1385). Institutional Evaluation of the Position of the Government and market in National Development process. Economic Research Quarterly, 6(2), 133-159. {In Persian}.
[2] Mazzucato, M. (1394). The entrepreneurial state debunking public vs. Private Sector. Translation: Padash, H., & Nikonesbati, A. Cheshmeh Publishing House, 25-34. {In Persian}.
[3] Tavakol, M., & Mehdizadeh, M. R. (1386). Study on the development of Iran's oil technology and industry development 1287-1357 A look at the technology sociology window. Journal of social science letter, 31, 21-56. {In Persian}.
[4] Laranja, M. (2017). How Rationales, Actors and Multi-Level Governance Relate to Innovation Policy-Mix. In The Quadruple Innovation Helix Nexus (pp. 95-110). Palgrave Macmillan, New York.
[5] Ghazinoory, S., Narimani, M., Afshari, Z., & Hasanzadeh, A. (1393). Analysis of Conventional Socio-economical Rationales in the field of Science, Technology & Innovation Policymaking based on Thematic Method.Innovation Management Journal, 3(2), 1-22. {In Persian}.
[6] Laranja, M., Uyarra, E., & Flanagan, K. (2008). Policies for science, technology and innovation: Translating rationales into regional policies in a multi-level setting. Research Policy, 37(5), 823-835.
[7] Izadkhah, R., & Razavi, S. M. R. (1392). Comparing Schools of Thoughts On Efficacy of Industrial Policies: A comparative Study. Journal of Science and Technology Policy, 6(1), 1-20. {In Persian}.
[8] Lall, S. (1992). Technological Capabilities and Industrialization. World Development, 20(2), 165-186.
[9] Metcalfe, J. S. (2000). Science, Technology and Innovation Policy in Developing Economies. ESRC Centre for Research on Innovation and Competition, Manchester University.
[10] Meier, G., & Seers, D. (1374). Pioneers in Development. Samt Publications. {In Persian}.
[11] Krugman, P., & Obstfeld, M. (2009). International Economics: Theory and Policy. Seventh Edition. New York:Pearson-Addison Wesley.
[12] Amsden, A. (1989). Industrializing through learning, Asia’s next giant. Oxford University press.
[13] Naudé, W. (2010). New Challenges for Industrial Policy. Working Paper (No. 107). World Institute for Development Economics Research.
[14] Evans, P. B., & James, E. R. (2000). Bureaucratic Structure and Bureaucratic Performance in Less Developed Countries. Journal of Public Economics, 1(75), 44.
[15] Edquist, C. (2001, June). The Systems of Innovation Approach and Innovation Policy: An account of the state of the art. In DRUID Conference, Aalborg (pp. 12-15).
[16] Malerba, F. (2009). Increase learning, break knowledge lock-ins and foster dynamic complementarities: evolutionary and system perspectives on technology policy in industrial dynamics. The New Economics of Technology Policy, 33-45.
[17] Dolowitz, M., (2000). Learning from abroad: The role of policy transfer in contemporary policy making.Governance an International Journal of Policy and Administration, 13(1), 5-24.
[18] Boghozian, A. (1385). Organizational structure and technology transfer and development program.Conference on technology development in the oil industry. {In Persian}.
[19] Derakhshan, M., & Taklif, A. (1394). The Transfer and Development of Technology in Iranian Upstream Oil Sector: Considerations on the Concepts, Requirements, Challenges and Remedies. Iranian Energy Economics,4(14), 33-88. {In Persian}.
[20] Yaghtin, E. (1392). Four challenges for oil equipment manufacturers using the golden opportunity of investment. National conference of internal capability upgrade, Tehran. {In Persian}.
[21] Jorgensen, M., & Phillips, L. (1389). Discourse Analysis as Theory and Method. Translation: Khalili, H. Nashr Ney,Tehran. {In Persian}.
[22] Niinikoski, M. L., & Moisander, J. (2014). Serial and comparative analysis of innovation policy change.Technological Forecasting & Social Change, 85, 69-80.
[23] Ghanei Rad, M. A., Fartokzadeh, H. R., & Azaraein, M. R. (1397). Analysis of the anachronism of technological development with a discursive approach in the upstream field of the Iranian oil industry, Journal of Management Improvement, 39, Waiting for publication. {In Persian}.
سیاست علم و فناوری
دوره 11، شماره 2
تیر 1397
صفحه 13-28

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار