عباسی, طیبه, دانایی فرد, حسن, آذر, عادل, الوانی, سید مهدی. (1389). تبیین تغییر خط مشی با استفاده از نظریه جریانات چندگانه کینگدون؛ مطالعه موردی تغییر قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. سیاست علم و فناوری, 3(1), 82-98.
طیبه عباسی; حسن دانایی فرد; عادل آذر; سید مهدی الوانی. "تبیین تغییر خط مشی با استفاده از نظریه جریانات چندگانه کینگدون؛ مطالعه موردی تغییر قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری". سیاست علم و فناوری, 3, 1, 1389, 82-98.
عباسی, طیبه, دانایی فرد, حسن, آذر, عادل, الوانی, سید مهدی. (1389). 'تبیین تغییر خط مشی با استفاده از نظریه جریانات چندگانه کینگدون؛ مطالعه موردی تغییر قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری', سیاست علم و فناوری, 3(1), pp. 82-98.
عباسی, طیبه, دانایی فرد, حسن, آذر, عادل, الوانی, سید مهدی. تبیین تغییر خط مشی با استفاده از نظریه جریانات چندگانه کینگدون؛ مطالعه موردی تغییر قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. سیاست علم و فناوری, 1389; 3(1): 82-98.
تبیین تغییر خط مشی با استفاده از نظریه جریانات چندگانه کینگدون؛ مطالعه موردی تغییر قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
1دکترای مدیریت سیاستگذاری عمومی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس
2دانشیار دانشکدة مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس
3استاد دانشکدة مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس
4استاد مدیریت دولتی
چکیده
قانون \"اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری\" به‌عنوان یکی از تحولات اساسی در ساختار و مدیریت حوزه علوم، تحقیقات و فناوری و نوعی تغییر خط‌مشی در این حوزه محسوب می‌شود و هدف مقاله تبیین نحوه تغییر این خط‌مشی است؛ برای تبیین یک رخداد (در این مقاله تغییر خط مشی) شیوه‌های پژوهش بسیاری وجود دارد. یکی از راه‌های متداول، تبیین یک پدیده به کمک نظریه‌ها است. برای این منظور، این مقاله تلاش می‌کند تا با بهره‌گیری از چارچوب جریان‌های چندگانه کینگدون تبیین کند که چگونه قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری متحول شده است. براین اساس پژوهش نشان می‌دهد که چگونه جریان مسائل، جریان خط‌مشی‌ها و جریان سیاسی در شکل‌دهی تغییر خط‌مشی فوق به هم پیوند خورده‌اند و مشارکت‌کنندگان خط‌مشی چه نقشی در چنین پیوندی داشته‌اند و چگونه از فرصت پیش آمده در نتیجه این پیوند برای تصویب پیشنهادات خود استفاده کردند؛ وبه چه نحوی دریچه خط‌مشی و مسئله باز و باعث تسهیل روند تغییرات در این خط‌مشی شد. در نهایت مقاله ادعا می‌کند که این نظریه علی‌رغم برخی محدودیت‌ها، کاربردهای واضحی در تحلیل و تبیین فرایند تغییر قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دارد. با توجه به ماهیت و اهداف این پژوهش، برای انجام آن از شیوه تحلیل کیفی و روش موردکاوی استفاده شده است. همچنین برای جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها، محققان از روش‌های کیفی (مصاحبه و بررسی مستندات) استفاده کرده‌اند.
Explaining Policy Change using Kingdon’s Multiple Streams, the law of the Duties and Organization of Iran's Ministry of Science, Research and Technology
نویسندگان [English]
T. Abbasi1؛ Hassan Danaee Fard2؛ Adel Azar3؛ Seyed mahdi Alvani4
چکیده [English]
The law of duties and organization of Ministry of Science, Research and Technology is seen as one of the important changes made in the structure and management of the science, research and technology area in Iran. In other words, it is policy change in this area and the purpose of this paper is to make clear how to change policy. There are various research methods to explain an event or phenomenon. One of these methods is to explain phenomena by applying theories. This paper tries to explain how the Law of Duties and Organization of the Ministry of Science, Research and Technology has been changed, by the multiple streams framework. On this basis, this research describes how the problems stream, policy stream and politics stream have been coupled together to form this policy change; What is the role of policy participants in such a coupling? How did they use this opportunity to approve their propositions? How is a policy window opened and policy changed? Finally, the research claims that this theory, in spite of some deficiencies, has clear applications for analyzing and explaining the process of changing the Law of Duties and Organization of the Ministry of Science, Research and Technology. The Methodology used in this research is qualitative research based on a case study. Also, the authors have used qualitative methods (interview and documentation survey) to gather and analyze data.
کلیدواژه‌ها [English]
Mmultiple streams, Science, Research and Technology policy making, policy change
مراجع
[ نوروززاده، فتحی، واجارگاه، کورش و کیذوری، امیرحسین، 1388، "تحلیل محتوایی اسناد فرادستی و معین به منظور استنتاج سیاست‌های برنامه‌های پنجم توسعة بخش آموزش عالی، تحقیقات و فناوری"، فصلنامة پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، 53، صص 29-50.
]2[ "سند برنامة سوم توسعه"، 1377، امور بخشی، سیاست‌های بخش آموزش عالی، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور.
[3] Crow, D.A., 2008, "Politics, Mass Media, and Policy Change: Recreational Water Rights in Colorado Communities", Duke University.
[4] Sabatier, P.A., 1991, "Toward Better Theories of the Policy Process", Political Science and Politics, 24(2), pp. 147-156.
[5] Sabatier, P.A., 1999, "Theories of the Policy Process", Boulder, CO: Westview Press.
[6] Sabatier, P.A. and Jenkins-Smith, H.C., 2007, "Theories of the Policy Process. Boulder, CO: Westview Press.
[7] Zahariadis, N., 1998, "Comparing Three Lenses Of Policy Choice", Policy Studies Journal, 26(3), pp. 434-448.
[8] Davis, B., 2007, "Mission Change in the Utah System of Higher Education", the University Of Utah.
[9] John, P., 2003, "Is There Life After Policy Streams, Advocacy Coalitions, And Punctuations: Using Evolutionary Theory To Explain Policy Change", The Policy Studies Journal, 31(4), pp. 481-498.
[10] Travis, R. and Zahariadis, N., 2002, "A Multiple Streams Model of U.S. Foreign Aid Policy", Policy Studies Journal, 30(4), pp. 495-514.
[11] Zahariadis, N., 1992, "To Sell or Not To Sell? Telecommunications Policy in Britain and France", Journal of Public Policy, 12(4), pp. 355-376.
[12] Zahariadis, N., 1996, "Selling British Rail: An Idea Whose Time Has Come?", Comparative Political Studies, 29(4), pp. 400-422.
[13] Zahariadis, N., 2007, "the Multiple Streams Framework: Structure, Limitations, Prospects", In P.A Sabatier (Ed), Theories of the Policy Process, pp.73-93, Boulder, Co: Westview Press.
[14] Zahariadis, N., 1999, "Ambiguity, Time, and Multiple Streams", In P.A Sabatier (Ed), Theories of the Policy Process, pp.73-93, Boulder, Co: Westview Press.
[15] Birkland, T., 2004, "The World Changed Today: Agenda-Setting and Policy Change In The Wake Of The September 11 Terrorist Attacks", Review Of Policy Research, 21, pp. 179-200.
[16] Corwin, M.I., 2002, "The Dynamics of Policy Change In Dominant Subsystems: Colorado, Oregon, and the Politics of Growth", Colorado State University.
[17] Deyoung, D.A., 2004, "Of Problems, Policy, And Politics: Using Multiple Streams To Describe And Explain State Reading Policy Development", Ph.D, Dissertation, University Of Michigan.
[18] Thomas, G.B., 1998, "Analyzing Environmental Policy Change: U.S. Landsat Policy, 1964-1998", Ph.D, Dissertation, Colorado State University.
[19] Mitchell, M.K., 1998, "Privatizing New York City`S Public Hospitals: The Politics of Policymaking, Ph.D, Dissertation, University of New York.
[20] Noh, S., 2004, "Changes in Public Pension Policy in South Korea, 1986-1998: Applying Two Theories of Policy Change", Ph.D, Dissertation, the George Washington University.
[21] O`Connell, E.M., 2002, "The White House Commission on Complementary and Alternative Medicine Policy", PhD Dissertation, University Of Massachusetts.
[22] Price-Ellingstad, D.J., 2001, "The 1997 Reauthorization of the Individuals with Disabilities Education Act (IDEA): A Case Study", Ph.D, Dissertation, the George Washington University.
[23] Diehl, P.F., 1991, "Ghosts of Arms Control Past", Political Science Quarterly, 105(4), pp. 597-615.
[24] Zahariadis, N. and Allen, C.S., 1995, "Ideas, Networks, and Policy Streams: Privatization in Britain and Germany", Policy Studies Review, 14, pp. 71-98.
[25] Kingdon, J., 1984, "Agendas, Alternatives, and Public Policies". Boston: Little, Brown.
[26] Cohen, M., March, J. and Olsen, J., 1972, "Garbage Can Model of Organizational Choice", Administrative Science Quarterly, 17(March), pp. 1-25.
[27] Kingdon, J.W., 1995, "Agendas, Alternatives, and Public Policies", (2nd Ed.). New York: Harper Collins.
[28] Wee-Ming, T., 2008, "Multiple Streams Of Change: Explaining The Removal Of Singapore’s Casino Ban Using John Kingdon's Agenda-Setting Framework", Asian Journal Of Public Affairs, 2(1), pp, 39-53.
[29] Kamieniecki, S., 2000, "Testing Alternative Theories of Agenda Setting: Forest Policy Change In British Columbia, Canada, Policy Studies Journal, 28(1), pp. 176-189.
[30] Oliver, T., "Health Care Market Reform in Congress: The Uncertain Path Form Proposal To Policy", Political Science Quarterly, 106(3), pp. 453-477.
[31] Durr, R.H., 1993, "What Moves Policy Sentiment?" American Political Sciences Review, 87(1), pp. 158-170.
[32] Shanahan, E.A., Mcbeth, M.K., Hathaway, P.L. and Arnell, R.J., 2008, "Conduit or Contributor? The Role of Media In Policy Change Theory", Policy Science, 41, pp. 115–138.
[33] Portz, J., 1996, " Problem Definitions and Policy Agendas: Shaping the Educational Agenda in Boston", Policy Studies Journal, 24(3), pp. 371-383.
[34] Mintrom, M. And Vergari, S., 1996, "Advocacy Coalitions, Policy Entrepreneurs", and Policy Change, Policy Studies Journal, 24(3), pp. 420-434.
[35] Mintrom, M., 1997, "Policy Entrepreneurs and the Diffusion of Innovation", American Journal of Political Science, 41(3), pp. 738-770.
]36[ عزیزی، نعمت‌اله، 1385، "توسعة آموزش عالی در ایران"، تهران، انتشارات پژوهشکدة مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
]37[ فراستخواه، مقصود، 1381، "آسیب‌شناسی برنامه‌ریزی آموزش عالی در ایران"، مؤسسة پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی.
]38[ داوری اردکانی، احمد، 1382، "بررسی رویکرد مجلس شورای اسلامی به بخش آموزش عالی از منظر طرح‌های قانونی"، مجلس و پژوهش، 10(41)، صص 276-245.
]39[ "طرح بازنگری نظام آموزش عالی"، 1373، معاونت آموزشی وزارت فرهنگ و آموزش عالی.
]40[ "قانون ترکیب هیئت امنای دانشگاهها و مؤسسات آموزش‌عالی و پژوهشی"، 1376، شورای عالی انقلاب فرهنگی.
]41[ وزارت فرهنگ و آموزش عالی، 1376، "اولویت‌های وزیر علوم".
]42[ ملکی فر، عقیل و طباطبائیان، سید کمال ، 1379، "پیش نویس لایحه اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری"، مؤسسة پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی.
]43[ آذرگشب، اذن‌اله، آراسته، حمیدرضا، صباغیان، زهرا و توفیق، جعفر، 1386، "کارکردهای هیئتهای امنای دانشگاه‌های دولتی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در طی سال‌های 1370-1385"، فصلنامة پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 46، صص 20-1.
]44[ آذرگشب، اذن‌اله، آراسته، حمیدرضا، صباغیان، زهرا و توفیق، جعفر، 1386، "بررسی وظایف هیئتهای امنا و نقش آن در استقلال دانشگاه‌های دولتی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از دیدگاه اعضای هیئتهای امنا و شوراهای دانشگاهها، گام‌های توسعه در آموزش پزشکی"، 1، صص 29-19.
]45[ مهدوی، محمد‌نقی و غفرانی، محمدباقر، 1378، "تجارب سیاستگذاری علم و فناوری در 19 کشور جهان"، مجله رهیافت، 26.
]46[ صالحی، علی و تاجرلو، رضا ، 1375، "هیئت امناها در دانشگاه‌های ایران و جهان"، مجموعه مقالات اولین سمینار هیئت امناهای دانشگاهها، مؤسسات آموزش عالی و مراکز تحقیقاتی، تهران، وزارت فرهنگ و آموزش عالی.
]47[ ظهور، حسن، و سهراب پور، سعید ، 1375، "جایگاه نظارتی و نقش وزارت در اداره دانشگاه به گونه هیئت امنایی"، مجموعه مقالات اولین سمینار هیأت امناهای دانشگاهها، مؤسسات آموزش عالی و مراکز تحقیقاتی، وزارت فرهنگ و آموزش عالی.
]48[ جاودانی، حمید و پرداختچی، محمدحسن ، 1386، "بررسی وضعیت توسعة سازمانی در نظام آموزش عالی ایران"، پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، (4)46، صص21-44.
]49[ جاودانی، حمید، توفیقی، جعفر، قاضی طباطبایی، محمود و پرداختچی، محمد حسن، 1387، "بررسی وضعیت مدیریت نظام آموزش عالی ایران از دیدگاه مدیران عالی: گذشته، حال و آینده، پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی"، (2)48، صص 161-139.
]50[ رحمانی و، میاندهی، غلامرضا، 1376، "خودگردانی دانشگاهها در آینده"، سمینار منطقه ای آموزش عالی در قرن آینده، 27-29 بهمن، تهران.
]51[ غفرانی، محمد باقر، 1377، "مسائل ساختاری نظام آموزش عالی کشور، راهبردها و سیاست‌های اجرایی"، کمیتة بررسی مسائل ساختاری آموزشی عالی.
]52[ طایی، حسن، وحیدی، پریدخت و غفرانی، محمدباقر ، 1381، "طرح نیاز سنجی نیروی انسانی متخصص"، گزارش تلفیق، 7، خردادماه.
]53[ بازرگان، عباس، 1376، "از خود ارزیابی تا اعتبار سنجی دانشگاهی در ایران"، سمینار منطقه‌ای آموزش عالی در قرن آینده، 27-29 بهمن، تهران.
]54[ رمضانی، رضا، 1381، "مشکلات کنونی دانشگاهها و نظام توسعة علمی کشور"، فصلنامة پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 25، ص 62-37.
]55[ "دفتر بررسی‌ها و مطالعات علمی- صنعتی ریاست جمهوری، 1377"، بولتن بیوتکنولوژی، 3(19).
]56[ فایضی مهابادی، علیرضا، 1377، "انسجام در نظام تصمیم گیری راه‌حل معضل چندپارگی آموزش عالی"، کیهان.
]57[ رجایی، غلامعلی، 1377، "چشم‌اندازهای آموزش عالی در دهة سوم انقلاب اسلامی"، اطلاعات.
]58[ "میزگرد ضرورت سازماندهی مدیریت علم و تکنولوژی"، 1376، تدبیر، 77.
]59[ توفیقی، جعفر، 1379، "نگاهی به ساختار نوین وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و تأثیر آن بر مدیریت؛ همخوانی ساختار و رسالت"، تدبیر، 102.
]60[ خانیکی، هادی، 1376، "آسیب‌پذیری‌های آموزش عالی در فرایند ارتباط با جامعه"، سمینار منطقه‌ای آموزش عالی در قرن آینده، 27-29 بهمن، تهران.
]61[ غفرانی، محمد باقر، 1376، "رسالت‌های آموزش عالی در دنیای جدید و در ایران اسلامی"، سمینار منطقه‌ای آموزش عالی در قرن آینده، 27-29 بهمن، تهران.
]62[ منصوری، رضا، 1376، "نیازهای جامعه و نقش آموزش عالی در این زمینه"، سمینار منطقه‌ای آموزش عالی در قرن آینده، 27-29 بهمن، تهران.
]63[ مشایخی، علینقی، 1379، "نگاهی به ساختار نوین وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و تأثیر آن بر مدیریت؛ همخوانی ساختار و رسالت"، تدبیر، 102.
]64[ غفرانی، محمد باقر، 1379، "مسائل ساختاری نظام آموزش عالی ایران و راه‌های برون‌رفت از آن در برنامة چهارم"، مجلس و پژوهش، 41.
]65[ توکل، محمد، 1376، "سمینار منطقه‌ای آموزش عالی در قرن آینده"، 27-29 بهمن، تهران.
]66[ غفرانی، محمدباقر، 1376، "نحوة ادارة دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی وابسته به وزارت فرهنگ و آموزش عالی".
]67[ سجادی، مهدی و تسنیمی، عباسعلی ، 1376، "شیوه‌های ارتقای جایگاه آموزش عالی دولتی، مجلس و پژوهش"، 23، صص 293-284.
]68[ "اهداف وزیر فرهنگ و آموزش عالی (مصطفی معین)، شورای عالی برنامه‌ریزی"، 1376، وزارت فرهنگ و آموزش عالی.
]69[ غفرانی، محمد باقر، 1378، "آموزش عالی، پژوهش و فناوری، مأموریت‌ها و چالش‌ها"، دانشگاه صنعتی شریف.
]70[ مظفر، عباس، 1381، "طرح پیشنهادی نحوة ادارة امور دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی"، بازنگری1، دانشگاه صنعتی شریف، تیر.
[71] Lester, J.P.and Stewart, 2003, "Public Policy: An Evolutionary Approach", (2nd edition), Beijing: Renmin University Publishing.
]72[ وزارت علوم تحقیقات و فناوری، 1383، "اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری"، مصوب مجلس شورای اسلامی.
]73[ "مصاحبه با دکتر مهدی زاهدی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری"، 1385، هفته‌نامة برنامه، 189.
ابتدای صفحه