انجمن مدیریت فناوری و نوآوری ایرانسیاست علم و فناوری200808405120120922Editorialنامه سردبیر0112860FAسید سپهرقاضی نوریدانشیار دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه تربیت مدرسJournal Article19700101تا قبل از این شماره، 16 مجلد از فصلنامه را منتشر کردهایم و این به معنی چاپ 112 مقاله بودهاست زیرا استاندارد وزارت علوم، حداقل تعداد مقالات هر شماره را هفت مقاله تعیین کردهبود. آشنایان این حوزه میدانند که گردآوری این 112 مقاله، با چه مرارتهایی همراه بوده است زیرا برخلاف اغلب حوزههای علمی مثل اقتصاد یا مهندسی مکانیک که مخاطب مجلات آنها یک جامعه علمی تعریف شده و پر شمار میباشد، تا به حال در حوزه مدیریت و سیاست علم وفناوری، کارشناسانی که دقیقاً دانش آموخته این رشتهها باشند بسیار معدود بود و حتی کلیه اساتید نیز در رشتههای دیگری تحصیل کردهبودند. در طول بیش از چهار سال که فصلنامه منتشر میشد، همواره امید داشتیم که با افزایش دانشجویان و دانشآموختگان این رشتهها، جامعه مخاطبین ما به جرم بحرانی خود دست یابد تا جایی که ما دیگر نگرانی زیادی بابت دریافت مقالات معتبر و خوشترکیب نداشته باشیم. هر چند این آرزو تا حد زیادی در آستانه برآورده شدن است و اکنون صدها نفر نویسنده بالقوه در این حوزه داریم، اما از سوی دیگر با مشکل راهاندازی چندین و چند مجله علمی– پژوهشی دیگر مواجه هستیم که هر چند هیچ کدام هنوز واقعاً منتشر نشدهاند اما به هر حال محملی هستند که نویسندگان را به خود جلب میکنند و عجیب آنکه کمیسیون نشریات وزارت علوم، به هیچ وجه به پتانسیل علمی این حوزه توجهی ندارد و گویا هر کس چند مقاله نوشته و موفق به چاپ آنها نشدهاست میتواند بامراجعه به این کمیسیون، مجلهای علمی– پژوهشی منتشر کند. عجیبتر آنکه حتی انجمن علمی مدیریت فناوری ایران که خود متولی این فصلنامه هم هست و به مشکلات گردآوری مقالات با کیفیت در آن وقوف دارد، هم زمان اقدام به عقد موافقتنامه برای چاپ 2 مجله مشابه میکند و عملاً برای نشریه خودش رقیب میتراشد. به علاوه، راه سادهتری که متأسفانه برخی نویسندگان کم حوصله دنبال میکنند ارسال مقاله به مجلات عامتر حوزههای مدیریت و اقتصاد است که به دلیل عدم تسلط بر محتوای علمی این رشته، مقالات را با استاندارد بسیار پایینتری منتشر میکنند. علیرغم تمام این مشکلات، فصلنامه سیاست علم و فناوری نه تنها به هیچ وجه تصمیم ندارد از استانداردهای خود بکاهد بلکه بر آن هستیم تا با تعریف دقیقتر محورهای فعالیت خود، حوزه محدودتری از مقالات را تعریف کنیم و حتیالمقدور از چاپ مقاله در حوزههای پیرامونی ( که بعضاً انجام دادهایم) بپرهیزیم. لذا توجه نویسندگان محترم مقالات را به نکات زیر جلب میکنیم: 1- مقاله ارسالی به این فصلنامه باید صرفاً در حوزه سیاستهای ملی یا بخشی علم و فناوری باشد. مقالات مربوط به مدیریت بنگاهها بررسی نمیشوند مگر در مورد بنگاههای ملی نظیر شرکت ملی نفت ایران. 2- مقالات حوزههای پیرامونی نظیر مدیریت دانش که دقیقاً زیر مجموعه مدیریت فناوری نیستند از این پس بررسی نخواهند شد، مگر اینکه مستقیماً به یک دلالت سیاستی ملی علم و فناوری منجر شدهباشند. 3- مقالات حوزههایی نظیر مدیریت آموزش عالی یا فناوری اطلاعات بهتر است به مجلات تخصصی خود ارسال شوند. بررسی این مقالات در فصلنامه ما، فقط در صورتی ممکن است که تحقیق مربوطه به سیاستهای کلانی برای کشور منجر شدهباشد. 4- مقالاتی با روش تحقیق کاملاً تکراری ( که متأسفانه امروزه در دانشگاههای ما بسیار تولید میشوند و صرفاً یک پیمایش پیش پا افتاده انجام دادهاند) مورد نظر این فصلنامه نیستند و فاقد نوآوری شناخته میشوند. 5- در برخی حوزهها مانند اقتصاد سنجی، ممکن است مقاله مثلاً یک متغیر ریاضی جدید در مدل خود گنجانده باشد که در علم اقتصاد نوآوری به حساب آید اما برای خوانندگان این فصلنامه، جذاب نباشد. این نوع مقالات هم ولو عنوان آنها با حوزه سیاست علم و فناوری مربوط باشد، مطلوب نخواهند بود. 6- با توجه به تغییر آئیننامه نشریات علمی وزارت علوم، از این پس حداقل تعداد مقالات هر شماره به 6 مقاله کاهش مییابد. به خوبی آگاه هستیم که تنگتر کردن محورهای فعالیت مجله و بالا بردن استانداردهای کیفی داوری، در شرایطی که مجلات رقیب بسیار سادهتر برخورد میکنند موجب دشوارتر شدن کار ما میشود و برخی نویسندگان را هم گلهمند میکند که چرا مقالات ما که مشابه مقالات شمارههای قبلی هستند بررسی نمیشوند. اما به این نکته هم وقوف داریم که نویسندگان برجسته و علاقهمند که صرفاً به چاپ مقاله به هر قیمت برای گرفتن امتیاز نمیاندیشند؛ همچون زرگری ماهر، قدر زر را میشناسند و میدانند که چاپ مقاله در این فصلنامه معتبر و تخصصی به زحمتش میارزد و واقعاً میتواند نقطه برجستهای در کارنامه نویسنده به حساب آید.https://jstp.nrisp.ac.ir/article_12860_4b15238641ab1f3be4ffd481f72dfbe9.pdfانجمن مدیریت فناوری و نوآوری ایرانسیاست علم و فناوری200808405120120922The Effect of Protection of Intellectual Property Rights on Brain Drain from Selected Developing Investigating Infrastructural Barriers in Knowledge Management Implementation and Proposing an Improvement Model in Higher Educationبررسی موانع زیرساختی اعمال مدیریت دانش و ارائه الگوی بهبود در مراکز آموزش عالی11612861FAعلیربیعیمهنازمعالیJournal Article19700101To improve efficiency and gain competitive advantage many organizations consider, knowledge management activities imperative. This research considers seven factorsincludingstructure, inner processes, technology, culture, human resources, measurement and leadership to investigate and survey knowledge management implementation possibility in four different colleges in Iran. Research results shows that all surveyed centersdo not have suitable infrastructure to implement knowledge management. We find thatMeasurement, Leadership, Human Resource, Inner Processes, Culture, Technology and Structure are the most important obstacles in implementation of knowledge management at these institutions that should be improvedامروزه دانش چرخهای اقتصادی کشورها را به حرکت در میآورد و نگرش نسبت به دانش آکادمیک و تجارت در سراسر دنیا تغییر کرده است. در همه سازمانها، چه آموزشی و علمی و چه سازمانهای تولیدی و تجاری، دانش پنهانی وجود دارد که بهعنوان منبعی مکانیکی و ایستا محسوب نمیشود. بیشتر سازمانها برای افزایش اثربخشی و توان رقابتی خود به سمت دانش و فرآیندهای مدیریت دانش روی آوردهاند. رقابت جهانی، کم شدن کاربرد نیروی انسانی و افزایش کاربرد فناوری در انجام امور، کم شدن زمان لازم برای تجربه و کسب دانش، از دست دادن دانش در اثر خروج کارکنان و ... سبب شده تا سازمانها جهت باقی ماندن در عرصه جهانی به مدیریت دانش روی آورند. در این تحقیق توصیفی-پیمایشی، با استفاده از پرسشنامه، هفت عامل "ساختار، فرآیندهای داخلی، فناوری، فرهنگ، منابع انسانی، اندازهگیری و رهبری" جهت استقرار مدیریت دانش در چهار دانشگاه دولتی، آزاد و غیرانتفاعی مورد بررسی قرار گرفته است. حجم نمونه شامل افراد آگاه و متخصص در زمینه مدیریت دانش و فناوری اطلاعات در دانشگاههای شهید چمران اهواز، دانشگاه پیامنور تهران، موسسه آموزش عالی کار و واحدهای دانشگاه آزاد در تهران میباشد که به روش طبقهبندی و تصادفی ساده انتخاب گردیدهاند. علاوه براین، بهطور هدفمند بیست نفر از اساتید متخصص و صاحب نظر-از هر دانشگاه 5 نفر-این دانشگاهها انتخاب و مورد مصاحبه عمیق برای علت یابی قرارگرفتهاند. یافتههای تحقیق نشان دادند که تمامی مراکز مورد مطالعه آموزش عالی فاقد زیرساخت مناسب استقرار مدیریت دانش بوده و به ترتیب عوامل اندازه گیری، رهبری، منابع انسانی، فرایندهای داخلی، فرهنگ، فناوری، ساختار از مهمترین موانع مدیریت دانش میباشند و برای پیادهسازی مدیریت دانش در این مراکز نیاز به تقویت این زیرساختها به ترتیب اولویت خواهد بود. در نهایت الگویی جهت بهبود و پیادهسازی مدیریت دانش متناسب با ساختار دانشگاهها پیشنهاد شده است.https://jstp.nrisp.ac.ir/article_12861_83a23af725f04f5e5eb609f7aec7b54b.pdfانجمن مدیریت فناوری و نوآوری ایرانسیاست علم و فناوری200808405120120922The Vicious Circles of Underdevelopment and Their Impacts on the National Innovation System in Iranمدارهای توسعهنیافتگی و تاثیر آنها بر نظام ملی نوآوری در ایران173012862FAطاهرهمیر عمادیJournal Article19700101The path of technology development in Iran is embedded in a rentier society. This paper aims to introduce, first, the concept of rentier paradigm and its impact on the mechanism of selection, variation and self replication and then show how this paradigm leads to a bifocal innovation system in which a dynamic and integrated sub-system of strategic dual use innovation system juxtaposes with a fragmented and inactive one in the civilian sector. This paper concludes that the persistent bifocality of the innovation system causes vicious cycles, which create the phenomena of "lock-in" and transition system failures and sustains the underdevelopment of the economy.مسیر توسعه فناوری در ایران در بستر جامعه رانتمحور این کشور شکل گرفته است. این مقاله میکوشد ضمن شرح مفهوم پارادایم جامعه رانتمحور، نشان دهد که چگونه نهادهای بومی بازار، سلسله مراتب و همکاری تحت تاثیر این پارادایم، فرآیندهای انتخاب، تکثیر و بازتولید نوآوری در ایران را تحت تاثیر قرار داده و در ظهور یک نظام ملی نوآوری دوکانونه سهم داشتهاند؛ نظامی که در درون خود یک کانون پویا در بخش صنایع راهبردی با مصرف دوگانه و یک کانون ایستا در بخش صنایع غیر استراتژیک دارد. مقاله در پایان نتیجه میگیرد که تداوم دو کانونه بودن نظام ملی نوآوری در ایران به ایجاد شکستهای سیستمی گذار و قفلشدگی نسبی بنگاهها در کانون دوم انجامیده و به شکل مدارهای توسعه نیافتگی خود را بازتولید میکند.https://jstp.nrisp.ac.ir/article_12862_beb6f89fe4774ca681625eca3ccb32a0.pdfانجمن مدیریت فناوری و نوآوری ایرانسیاست علم و فناوری200808405120120922Dimensions of Iranian International Co-authorship Network in the Field of Nanotechnologyابعاد شبکه هم نویسندگی بین المللی ایران در حوزه نانوفناوری314412863FAمحمدحسن زادهرضاخدادوستJournal Article19700101The present researchexamines international co-authorship network of Iranian Nanotechnology researchers. A number of factors are considerd includingthe co-authorship frequencies with countries, continents, the first year of co-authorship with co-authors’ countries, the primary focus of collaborations between countries, the betweenness centrality indicator. Furthermore, we examined the evolutionof co-authors’ countries network, the authoring burst of co-authors’ countries, sigma & burst terms indicators using Citespace (program for visualizing patterns and trends in scientific literature) by 4605 documents extracted through Science Citation Index (SCI) via the Web of Science databases advanced search between 1991 and 2011. The query was conducted using Nanotechnology tree terms, identified by Inspec and Compendex thesaurus. The results showed that the Iranian nanotechnology researchers collaborated with 44 countries (except Iran) and had the most co-author documents with Europe and Canada. The highest Iranian scientific collaborations among neighboring countries, respectively, was with Azarbaijan, Russia, Pakistan , Turkey and United Arabic Emirates and Oman. Iran has does not the scientific collaboration with other neighboring countries. New Zealand and Mexico are countries that Iranian nanotechnology researchers had co-authors for the first time in 2011. Preparation is likely to be the primary focus of collaborations between Iranian researchers with 27 countries. Since Canada was prolific country in terms of collaboration and had the highest betweenness centrality, therefore this country has been the dominant influence on Iranian nanotechnology researchers. Iran's first connections with Non-concordant countries with Iranian Nanotechnology researchers studies orientation has happened in third five-year period. Countries with similar studies orientation to Iran were the most active Co-authors’ Countries with Iranian Nanotechnology researchers by 2004. Japan with sigma amount equal to 1.16 is allocated to the highest rank to represent novel ideas. "wall-carbon-nanotubes", "density-functional", "fe-2-o" and "single-wall-carbon-nanotubes" respectively were the most prolific term used in the Iranian nanotechnology scientific productions.پژوهش حاضر، شبکه همنویسندگی بینالمللی پژوهشگران نانوفناوری ایران را بر حسب فراوانی همنویسندگی کشورها و قارهها، نخستین سال همنویسندگی کشورها، تمرکز اصلی همکاری میان کشورها، اهمیت موقعیت کشورها در شبکه نحوه تکامل شبکه همنویسندگی، رواج هم نویسندگی با کشورها، مطرح کردن فکر جدید توسط کشورها و علایق در حال رشد سریع با استفاده از CiteSpace (نرمافزار مصورسازی روندها و الگوها در متون علمی) بهوسیله 4605 مدرک استخراج شده از نمایه استنادی علوم از طریق بخش جستجوی پیشرفته پایگاه وبگاه علوم بین سالهای 1991 تا 2011 با عبارت جستجوی ساخته شده از اصطلاحات درخت نانوفناوری، شناسایی شده به وسیلۀ اصطلاحنامه اینسپک و کامپندکس، تحلیل کرده است. نتایج نشان داد که پژوهشگران نانوفناوری ایران با 44 کشورخارجی همنویسندگی داشته و بیشترین تعداد مدارک همتألیف را با قاره اروپا و کشور کانادا داشتند. بیشترین همکاریهای علمی ایران در میان کشورهای همجوار به ترتیب با کشورهای «آذربایجان»، «روسیه»، «پاکستان و ترکیه» و «عمان و امارات متحده عربی» بوده است. ایران با بقیه کشورهای همجوار همکاری علمی نداشته است. از آنجا که کانادا کشوری پرکار از نظر همکاری بوده و دارای بیشترین مرکزیت بینیت بوده است، این کشور تاثیر غالبی بر پژوهشگران نانوفناوری کشور ایران داشته است. نخستین اتصالات ایران با کشورهای غیر همسو با جهت مطالعاتی پژوهشگران نانوفناوری ایران در دوره پنج ساله سوم (2005-2001) اتفاق افتاده است. کشورهای با جهت مطالعاتی یکسان با کشور ایران از فعالترین کشورهای مشارکتکننده با پژوهشگران نانوفناوری ایران تا سال 2004 بودهاند. از نظر پژوهشگران نانوفناوری ایران، کشور ژاپن با مقدار سیگمای 1.16 بالاترین رتبه را از نظر مطرح کردن فکر جدید به خود اختصاص داده است. "wall-carbon-nanotubes"، "density-functional"، "fe-2-o" و "single-wall-carbon-nanotubes" به ترتیب پرتکرارترین اصطلاحات مورد استفاده در بین تولیدات علمی دارای بیش از یک نویسنده حوزه نانوفناوری ایران بوده است.https://jstp.nrisp.ac.ir/article_12863_8d954393e5c11b28766e996f42972382.pdfانجمن مدیریت فناوری و نوآوری ایرانسیاست علم و فناوری200808405120120922Science Mapping of Management of Technology in Iran: A Tool for Knowledge Policy Makingترسیم نقشه دانش مدیریت فناوری در ایران با هدف کمک به سیاستگذاری دانش در این حوزه457212864FAمحمودناصری جزهسید حبیب ا...طباطباییانمهدیفاتح رادJournal Article19700101Management of technology (MOT) has a strategic role in the national development of science and technology. Having a bird’s-eyes view of the current MOT knowledge through a science map is of crucial importance to the applicability of science policy and research management support. Such visual representations of very large scientific fields are intended to contribute to an understanding of the current knowledge and to inform the development of the future science policies. However, they neither offer policy options nor make policy recommendations by themselves. This study discusses the acquisition of documents, mapping concepts and exploration of relationships among them and visualizing the concepts on a two dimensional map by using VOSviewer software. Results are explored based on the keyword co-occurrence analysis of more than 1600 articles, books and university theses in the field of management of technology over the period of 2001-2011, all in Farsi langauge. In a distance-based map, the relations between concepts and the importance of each one can be seen; since a smaller distance generally indicates a stronger relation and the area of the concept’s circle depend on the weight of that concept. Also the density view is particularly useful to get an overview of the important areas of a map. Based on the last map R&D, innovation, knowledge management, industrial policy, technology commercialization and S&T policy are the most important concepts in Iran.مدیریت فناوری، دانشی است که در پیمودن مسیر پیشرفت علمی و فناورانه کشور نقشی راهبردی برعهده دارد. اما رشد و توسعهی این دانش، خود مستلزم سیاستگذاری و این به نوبهی خود، نیازمند شناخت دقیق وضعیت موجود در کشور در این حوزه است. نقشه علم، ابزاری است که قادر است این شناخت را برای سیاستگذاران و مدیران علم و فناوری ایجاد کند. اینگونه مصورسازیهای حوزههای علمی، درصدد فهم وضعیت دانش موجود و هدایت سیاستهای علمیاند؛ اگرچه این پژوهشها به خودی خود پیشنهادات و یا گزینههای سیاستی خاصی ارائه نمیکنند. در این پژوهش، با گردآوری بیش از 1600چکیده «مقاله چاپ شده در مجلات، مقاله ارائه شده در کنفرانسها، پایاننامههای دانشجویی و کتب» به زبان فارسی در حوزه مدیریت فناوری ـ که از فروردین ماه سال 1380 تا شهریور ماه سال 1389 نوشته شدهاند ـ و تحلیل آنها با استفاده از روش «تحلیل همرخدادی کلمات»، نقشه مفهومی رشته مدیریت فناوری (تشکیل شده از 54 مفهوم) حاصل شده و سپس با استفاده از نرمافزار مصورساز VOSviewer، بهصورت گرافیکی در فضایی دو بعدی ترسیم شده است. در این نقشه دو بعدی، میتوان به «حجم دانش موجود در کشور و نحوهی پراکندگی آن در هر زیرحوزه از این رشته» و «میزان ارتباط این زیرحوزهها با یکدیگر در دانش موجود کشور» پی برد. این نقشه، از نوع نقشههای بر اساس فاصله است که در آن، فاصله کمتر بین دو مفهوم، نشاندهنده ارتباط قویتر بین آن دو و مساحت بزرگتر دایره مربوط به هر مفهوم، بیانکننده میزان اهمیت آن مفهوم در دانش موجود کشور است. همچنین نقشه چگالی ترسیم شده، بخشهای مهمتر هر نقشه را به خوبی نمایان میکند. بر اساس نقشه حاصل شده از تحلیل کل مدارک، «تحقیق و توسعه، نوآوری، مدیریت دانش، سیاستگذاری صنعتی، تجاریسازی فناوری، و سیاستگذاری علم و فناوری» پرکاربردترین موضوعات در دانش مدیریت فناوری در ایران هستند.https://jstp.nrisp.ac.ir/article_12864_981ef0d567bca27c538460182f6c93b0.pdfانجمن مدیریت فناوری و نوآوری ایرانسیاست علم و فناوری200808405120120922Analyzing the Disparity Between Science Policies and the Regional Planning of Higher Education in Iranآمایش آموزش عالی و سیاستهای توسعه علم و فناوری کشور: تحلیل گسست بر اساس تجربهنگاری738612865FAمحمد رضاآهنچیانJournal Article19700101This study aimed to investigate the relationship between the regional planning of higher education and the policies for developing science and technology in Iran using the composing experience method. Reviewing the thedesign and implementing the program of the regional planning of higher education in 2011-2012 the hidden loop and/or theoretical/practical disparity points between the regional planning of higher education and the policies for developing science and technology are identified.Wedivided , the disparities into two categories for theoretical and practical categories. In the first one, we focused on philosophical, methodological, and conceptual deficits while in the second one the disparities were categorized into macro and micro levels. In macro level the study explicated that the central bureaucratic system by monitoring the procedures’ impacts on the linkage between regional planning program and developing policies. In the micro level category, we identified a number of variables that contributed to the disparities. These variables include: the experts who were engaged at the program; the credit of the documents in which someone could find the policies for national developing science and technology; an intention for installing developing higher education on regional planning studies; and the quality of the authority delegation to the regional planning committees in each province. The paper is concluded by summarizing key lessons learned from the author’s experiences gained by participating in the regional planning studies in Iran.این پژوهش با هدف مطالعۀ رابطۀ آمایش آموزش عالی و سیاستهای توسعه علم و فناوری کشور انجام شد. از آنجا که طرح و اجرای مطالعات آمایش باید با اتّکا به نقشۀ کلان توسعه علم و فناوری کشور صورت بگیرد و دستاوردهای آمایش باید پشتیبان سیاستهای توسعۀ علم و فناوری کشور باشد، این تحقیق با مراجعه به یک مدل سیاستگذاری (تصمیمگیری) و با کمک روش تجربهنگاری، طرح و اجرای برنامۀ آمایش آموزش عالی کشور در سالهای 1389 و 1390 را با رویکردی انتقادی، بازنگری کرده است تا حلقههای مفقوده یا نقاط گسست نظری و عملی آمایش و سیاستهای توسعۀ علم و فناوری کشور را شناسایی و معرفی کند. در این راستا، گسستها به دو دستۀ نظری و عملی تقسیم شدهاند: در طبقۀ گسستهای نظری، خلاءهای فلسفی، روششناختی، و مفهومپردازانه آمایش مورد توجه قرار گرفت و در طبقۀ عملی، گسستها در دو سطح کلان و خرد، شناسایی و معرفی شدند. در سطح کلان، روشن شد که تأثیرپذیری برنامههای توسعۀ علم و فناوری از جریانهای کنترلکنندۀ نظام بوروکراتیک مرکزی، بر محورهای پیوند آمایش با سیاستهای توسعه اثر میگذارد. در سطح خرد نیز مؤلفههایی چون سرمایه انسانی خبرۀ درگیر در آمایش؛ اعتبار و مرجعیت اسناد حامل سیاستهای علم و فناوری و قابلیت استخراج دلالتهای مربوطه؛ عزم قراردادن بنیان توسعۀ آموزش عالی بر مطالعات آمایش و اخذ تصمیمات قاطع در اینباره؛ و کیفیت تفویض اختیار به کمیتههای آمایش، از جمله عوامل مؤثر در گسست، معرفی شدند. مقاله با تلخیص آموزههای کلیدی تجربۀ مشارکت در آمایش آموزش عالی کشور به پایان رسیده است.https://jstp.nrisp.ac.ir/article_12865_d3511355fb53a201d88613aa4c8fec33.pdfانجمن مدیریت فناوری و نوآوری ایرانسیاست علم و فناوری200808405120120922The Effect of Protection of Intellectual Property Rights on Brain Drain from Selected Developing and Developed Countriesتاثیر حمایت از حقوق مالکیت فکری بر مهاجرت نخبگان از کشورهای منتخب درحال توسعه و توسعه یافته879812866FAابوالفضلشاه آبادی0000-0002-9316-8296حمیدسپهر دوستآمنهجامه بزرگیJournal Article19700101It is well known that brain drain has retarding effect on economic growth and development. One of the factors that have a significant effect on flow of brain drain from developing countries is recognition of intellectual property rights by state. Protection of intellectual property rights encourages, strengthens and promotesscientific, industrial, intellectual, and artistic activities and creativities, by reducing the incentives of intellectual elites to migrate. The purpose of this study is to investigate the effect of protection of intellectual property rights on brain drain from a set of selected developing and developed countries to the United States during the period of 1996-2009 using balanced panel data approach. Results of this study show a negative relationship between protection of intellectual property rights and brain drain in both the developed and developing countries. Variables of number of skilled immigrants in the host country and welfare gap between source and destination country (USA) has a positive relationship with the variable of brain drain. Also human capital variable has positive and significant relationship in developed countries and it has significant negative relationship in developing countries on brain drain. Also Control of corruption negatively affect brain drain.نخبگان علمی به مثابه اصلیترین رکن بنگاههای تولید دانش نظیر دانشگاهها و پژوهشگاهها، بیشترین نقش را در فرآیند توسعه جوامع ایفا میکنند. لذا مهاجرت تحصیلکردگان و متخصصین، کشور را به سمت توسعه نیافتگی سوق میدهد و شکاف آنرا با کشورهای توسعه یافته عمیقتر میکند. یکی از موضوعاتی که بر جریان خروج نخبگان از کشورهای درحالتوسعه تاثیر قابل توجهی دارد، نظام حقوق مالکیت فکری میباشد. حقوق مالکیت فکری از طریق ایجاد فضای مناسب اقتصادی برای فعالیت نخبگان نقش بسیار مهمی در مهاجرت نخبگان ایفا میکند. چراکه حمایت از حقوق مالکیت فکری موجب تشویق، تقویت و اشاعه فعالیتها و خلاقیتهای علمی، تحقیقاتی، صنعتی، فکری و هنری و در نهایت باعث کاهش انگیزه مهاجرت نخبگان خواهد شد. در همین راستا هدف این مطالعه بررسی تاثیر حمایت از حقوق مالکیت فکری بر مهاجرت نخبگان از دو گروه کشورهای منتخب درحال توسعه و توسعه یافته به ایالات متحده آمریکا طی دوره زمانی 1996-2009 با رهیافت پانل دیتا متوازن میباشد. یافتههای مطالعه حاکی از آن است که حمایت از حقوق مالکیت فکری ارتباط منفی بر مهاجرت نخبگان در در هر دو گروه کشورهای درحال توسعه و توسعه یافته دارد. متغیر انباشت مهاجرت نخبگان و شکاف رفاهی مابین کشورهای مبدا و مقصد بهطور مثبت مهاجرت نخبگان را متاثر میکند. متغیر سرمایه انسانی نیز در کشورهای توسعه یافته ارتباط مثبت و معنادار و در کشورهای درحال توسعه ارتباط منفی و معناداری بر مهاجرت نخبگان دارد. همچنین کنترل فساد بهطور منفی مهاجرت نخبگان را تحت تاثیر قرار میدهد.https://jstp.nrisp.ac.ir/article_12866_e2440a7398f719f86318f9cf5e7fbdde.pdf