2024-03-28T23:11:47Z
https://jstp.nrisp.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=316
سیاست علم و فناوری
سیاست علم و فناوری
20080840
20080840
1397
11
2
نامه سردبیر: در سوگ دکتر قانعیراد
سید سپهر
قاضی نوری
نامه سردبیر در سوگ دکتر قانعیرادتدوین و انتشار این شماره از فصلنامه که تصادفا حاوی مقالهای از مرحوم دکتر محمدامین قانعیراد هم هست انصافا کاری دردناک بود دوست و همکاری که فارغ از فعالیتهایش در حوزه جامعهشناسی در زمینه سیاست علم و فناوری و تحقیقات آن معلمی صاحب سبک بود و علاوه بر چاپ کتب متعدد سردبیری فصلنامه رهیافت و عضویت در هیت تحریریه فصلنامه ما را نیز بر عهده داشت و انصافا چه در تدوین مقالات و چه در معرفی داوران مرتبط نقشی بسزا داشت روزی در یکی از جلسات هیت تحریریه از یکی از مقالاتی که در فصلنامه چاپ کرده بود تشکر کردم و آن را از جمله بهترین مقالات عمر فصلنامه خواندم با تواضع پذیرفت و گفت که معلوم میشود من مقالات بدی نمینویسم هر چند که داغ او برای جامعه علمی ما سنگین است اما از حق نمیتوان گذشت که آنچه در تشییع باشکوه پیکر او در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران دیدیم بهترین تجلیل و تقدیر از یک دانشمند فارغ از پست و مسئولیت دولتی و حکومتی بود اهل علم و ادب و هنر و سیاست و رسانه به طور شگفتانگیزی گرد هم آمده بودند گمان نمیکنم چنین ترکیبی از سوگواران برای کسی که شهرت سیاسی نداشته و صرفا اهل علم و قلم بوده جای دیگری دیده شده باشد قدر آثار دکتر قانعیراد لااقل بعد از مرگش شناخته شده است پس چه باک از فقدان جسمش مگر نه اینکه همه عمر را صرف این آثار کرده بودبه امید آنکه ما نیز مانند وی تا آخرین ساعات عمر تلاش کنیم و نهایتا هم ایستاده بمیریم یادش گرامی باد
ندارد ندارد ندارد ندارد ندارد
2018
06
22
1
1
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_13004_eb4dde2a539d4c8c5c5810ad002cd8a1.pdf
سیاست علم و فناوری
سیاست علم و فناوری
20080840
20080840
1397
11
2
همگرایی فناوریها در مقالات 2015-2001 پژوهشگران ایرانی: رویکرد واژهکاوی
قاسم
آزادی احمد آبادی
علی محمد
سلطانی
همگرایی فناوریها به ویژه فناوریهای نانو زیستی اطلاعات و شناختی از روندهای جدی در تحقیقات اختراعات و همچنین تولید کالاها و خدمات جدید هستند این پدیده ابتدا در تحقیقات و به تبع آن در انتشارات علمی بروز کرده و محققان کشور نیز این روند را در تحقیقات خود دنبال کردهاند این مقاله قصد دارد روندهای همگرایی دو یا چند فناوری در مقالات محققان ایرانی را بر اساس انتشارات علمی نمایه شده در اسکوپوس شناسایی نماید همگرایی مدنظر از طریق جستجوی کلمات کلیدی حوزههای مختلف فناوریهای چهارگانه در عناوین مقالات تا بررسی و در چهار نوع همگرایی مواد فن کاربرد و ابزار مطالعه شده است بر این اساس بیشترین همگرایی در ترکیب دوگانه نانوزیستی و کمترین همگرایی در ترکیب سه گانه اطلاعات شناختی زیستی دیده شده است یافتهها همچنین نشان میدهد که در ترکیب زیستی اطلاعات نانو نوع همگرایی اتفاق افتاده به صورت مواد و فن در ترکیب زیستی-شناختی-نانو به صورت مواد در ترکیب شناختی-نانو اطلاعات به صورت کاربرد در ترکیب شناختی-نانو به صورت مواد و کاربرد در ترکیب نانوزیستی به صورت مواد در ترکیب نانواطلاعات به صورت ابزار و فن و در ترکیبهای شناختی اطلاعات و اطلاعات زیستی به صورت فن است.
فناوریهای همگرا
همگرایی فناوری
واژهکاوی
انتشارات علمی ایران
2018
06
22
2
12
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_13005_0e5f948ff5f165830f8d421a22396b52.pdf
سیاست علم و فناوری
سیاست علم و فناوری
20080840
20080840
1397
11
2
برساخت گفتمانی خردمایه مداخله دولت در توسعه فناوری های راهبردی؛ مطالعه موردی صنعت بالادستی نفت ایران
محمدامین
قانعی راد
حمیدرضا
فرتوک زاده
محمدرضا
آذرآئین
واکاوی خردمایه مداخله دولت در توسعه فناوری، نقشی مهم در فهم دلایل موفقیت و شکست سیاستهای توسعه فناوری دارد. در این مقاله چارچوب تحلیلی برساخت گفتمانی خردمایه مداخله دولت فراتر از خردمایههای نظری ارائه شده است. با استفاده از این چارچوب تحلیلی و بررسی اسناد مهم با محوریت هشت برنامه وزرای نفت پس از انقلاب و همچنین مصاحبههای تکمّیلی، خردمایه مداخله دولت در توسعه فناوری بالادستی نفت در ایران با استفاده از روشهای تحلیل مضمون و تحلیل گفتمان در پنج دوره پس از انقلاب و در دو محورخردمایه نظری و ایده سیاستی مورد بررسی قرار گرفته است. در محور خردمایه نظری، مداخلات بیشتر مبتنی بر دیدگاههای ساختارگرایی و در برخی دورهها نیز ورود دیدگاههای نئوکلاسیکی و نهادگرایی بوده است. در این مقاله ایده سیاستی به دو بُعد ایده حکمرانی و ایده فنی تقسیم شده است. با توجه به غلبه گفتمان بهرهبرداری در صنعت نفت، ایده حکمرانی مبتنی بر تجمیع و هدایت خرید قطعات و تجهیزات به سمت ساخت داخل و انتقال فناوری از شرکتهای خارجی در قالب قراردادهای نفتی شکل میگیرد و ایده فنی نیز از کپیسازی و مهندسی معکوس قطعات و تجهیزات آغاز و در یک سیر تکاملی - البته دیرهنگام - به کسب دانش و فناوری مطالعه و توسعه میادین و مدیریت طرحهای توسعه منتهی میشود.
خردمایه
مداخله دولت
توسعه فناوری
رویکرد گفتمانی
صنعت نفت
2018
06
22
13
28
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_13659_d8d4c3a69a85de8b560f517fe8afae69.pdf
سیاست علم و فناوری
سیاست علم و فناوری
20080840
20080840
1397
11
2
بینالمللیسازی راهبردی در بنگاههای دانشبنیان جدید در ایران: موردکاوی فرآیندی با هدف خلق دانش کاربردی
بهروز
زارعی
علی
مرجوی
بینالمللیسازی راهبردی در بنگاههای دانشبنیان جدید در بستر در حال توسعه، هم یک ضرورت است و هم یک چالش عمده نیازمند مطالعات عمیق فرآیندی که به خلق دانش کاربردی در این خصوص برای مدیران و سیاستگذاران منجر شود. این تحقیق به دنبال یافتن پاسخ این سؤال است که چگونه یک بنگاه دانشبنیان جدید در بستر در حال توسعه میتواند بر چالشهای بینالمللی شدن غلبه کند و چگونه میتوان حاصل مطالعات فرآیندی در این خصوص را در قالب دانش کاربردی ارائه داد. در این پژوهش با یک مطالعه موردی یگانه طولی، فرآیند بینالمللیسازی از جنبههای مختلف و با لحاظ تأثیرات زمینهای و بافتی در یک بنگاه نمونه مورد واکاوی قرار گرفته است. همچنین مدلی تجویزی برای بینالمللیسازی راهبردی بنگاههای دانشبنیان جدید در بافت یک کشور در حال توسعه استخراج و پیامدهای مدیریتی و سیاستگذاری آن مورد بحث قرار گرفته است. آزمایش همزمان مدلهای متفاوت کسبوکار در بافتهای مختلف، همراه با پذیرش انعطاف در مدل حاکمیتی و مالکیتی بنگاه، اجزاء کلیدی مدل حاصل میباشند. برای ارزیابی روایی تحقیق از منابع چندگانه برای جمعآوری دادهها استفاده شده و مشاهده مشارکتی نیز منجر به درک عمیقتر پدیده در بافت واقعی آن شده است.
بینالمللیسازی زودهنگام
بینالمللیسازی راهبردی
شرکتهای دانشبنیان
نانوفناوری
مطالعه فرآیندی
2018
06
22
29
46
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_13006_0561de358efa8da745d2c8973dc9ba69.pdf
سیاست علم و فناوری
سیاست علم و فناوری
20080840
20080840
1397
11
2
بررسی تأثیر سرمایهگذاری مستقیم خارجی بر سرریز فناوری به شرکتهای سرمایهپذیر ایرانی
علی
سلیم
محمد رضا
رضوی
رضا
رادفر
فرهاد
غفاری
مسعود
افشاری مفرد
سرمایهگذاری مستقیم خارجی (FDI) از طرق مختلفی همچون فراهم آوردن بازارها و کانالهای بازاریابی جدید، منابع ارزانتر، فناوریها، محصولات، مهارتها و روشهای نوین تأمین مالی، تأثیرات مهمی بر کسبوکارها در سطح جهانی میگذارد. یکی از مهمترین این آثار برای کشورهای میزبان میتواند سرریز فناوری از شرکتهای بزرگ بینالمللی به بنگاههای محلی باشد که ایران نیز به عنوان یک کشور در حال توسعه در 150 سال گذشته با این پدیده روبرو بوده است. با این حال در کشور، پژوهشهای اندکی درباره نقش سرمایهگذاری مستقیم خارجی در سرریز فناوری انجام شده که مقاله حاضر برای پُرکردن بخشی از این خلاء به بررسی اثر میزان توانمندیهای فناورانه شرکتهای سرمایهپذیر بر ارتباط میان جذب سرمایهگذاری خارجی و فعال شدن کانالهای سرریز فناوری (کانالهای تقلید به واسطه مشاهده، آموزش، پیوند با تأمینکنندگان محلی، همکاری فناورانه با بنگاههای داخلی و جابجایی کارکنان) پرداخته است. به این منظور، مطالعهای میدانی (از طریق مصاحبه و پرسشنامه) بر روی 100 شرکت خارجی سرمایهگذار در ایران در بازه زمانی سالهای 1391 و 1392 صورت گرفته است. نتایج نشان دادهاند که سرمایهگذاری مستقیم خارجی در ایران به صورت مستقیم تأثیری بر فعال شدن کانالهای سرریز نداشته لیکن افزایش توانمندیهای فناورانه شرکتهای سرمایهپذیر به عنوان یک متغیر مداخلهگر منجر به فعال شدن دو کانال سرریز یعنی تقلید به واسطه مشاهده و آموزش شده است.
سرمایهگذاری مستقیم خارجی
سرریز فناوری
کانالهای سرریز فناوری
شرکتهای سرمایهپذیر
2018
06
22
47
56
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_13007_5c67d377fd4539ae4382c0f1215b97d6.pdf
سیاست علم و فناوری
سیاست علم و فناوری
20080840
20080840
1397
11
2
تبیین فرآیند توسعه فناوری پیل سوختی در ایران با بهرهگیری از مفهوم موتورهای محرک نوآوری
ناصر
باقری مقدم
سید مصطفی
محمدپور نارنجی
امروزه استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر به دلیل افزایش امنیت انرژی، حفظ و صیانت از منابع فسیلی، رفع مشکلات زیستمحیطی و وجود فرصتهای بسیار زیاد کسبوکار در این حوزه دارای اهمیت بسزایی میباشد. از سوی دیگر توسعه انرژیهای مذکور در کشورهای مختلف با توجه به شرایط هر کشور رویههای مختلفی دارد و میزان توسعهیافتگی و منابع فسیلی در توسعه انرژیهای تجدیدپذیر تأثیر جدی دارند. بنابراین عوامل اثرگذار بر توسعه این انرژیها و فناوریهای مربوطه در کشورهای مختلف متفاوت است. هدف این مقاله، توصیف و تبیین فرآیند توسعه فناوری پیل سوختی بر اساس مدل نظام نوآوری فناورانه و موتورهای محرک نوآوری است. در این راستا مدلهای فوقالذکر بررسی و با استفاده از روش تحلیل تاریخی وقایع و ابزار مصاحبههای نیمهساختاریافته، حلقههای علّی و معلولی و روابط بین کارکردهای نظام نوآوری فناورانه یا همان موتورهای محرک نوآوری پیل سوختی در ایران استخراج و توصیف شده است. در نهایت نیز با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری، روابط بین کارکردها و موتورهای محرک نوآوری پیل سوختی در ایران اعتبارسنجی شدهاند.
انرژیهای تجدیدپذیر
پیل سوختی
نظام نوآوری فناورانه
موتورهای محرک نوآوری
تحلیل تاریخی وقایع
مدل
2018
06
22
57
72
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_13008_75aee923c8ff676184580a485fff8bd8.pdf
سیاست علم و فناوری
سیاست علم و فناوری
20080840
20080840
1397
11
2
بنگاههای «پُررشد» و تأثیر آنها بر اشتغال در ایران
پریسا
ریاحی
محسن
قوامی پور
علیرضا
شکری
علیرغم اینکه بنگاههای پُررشد حجم بسیار اندکی از بنگاهها را در سطح جهان به خود اختصاص دادهاند مطالعات تجربی حوزه کارآفرینی و کسبوکار، سهم قابل توجهی از ایجاد اشتغال جدید را برای آنها متصور است و آنها را محرک ارتقاء بهرهوری، نوآوری و نفوذ در بازارهای بینالمللی میداند. این در حالی است که تا به حال مطالعهای جامع در مورد بنگاههای پُررشد و ویژگیها و تأثیرات آنها بر اقتصاد ایران انجام نگرفته است. این مطالعه با استفاده از دادههای تمامی کارگاههای تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی طی دو دوره چهار ساله، ایجاد اشتغال توسط بنگاههای پُررشد بخش خصوصی و تعاونیها را مورد بررسی قرار داده و ضمن ارائه تصویری کلی از آنها، بستری جهت مطالعات عمیقتر و درک دلایل موفقیت و شکست بنگاههای مذکور فراهم آورده است. با وجود اینکه سهم بنگاههای پُررشد در ایران برابر 53/0 درصد کل بنگاهها است اما آنها نزدیک به 38 درصد خالص اشتغال جدید را به وجود آوردهاند. این بنگاهها همچنین به صورتی کاملاً نامتوازن در کل کشور و در رشتههای مختلف فعالیت توزیع شدهاند. عدم توازن مکانی بنگاههای پُررشد نشان از عدم دسترسی برابر به فرصتهای رشد کارآفرینانه در نقاط مختلف کشور داشته و لازم است سیاستهای آگاهیبخشی، شفافیت و دسترسی عادلانه به فرصتها در سطح ملی صورتبندی و پیادهسازی شوند.
کارآفرینی
بنگاههای پُررشد
اشتغال
2018
06
22
73
88
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_13009_b80efe59732badfaecd2d1956b4c1359.pdf