2024-03-28T22:37:08Z
https://jstp.nrisp.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=293
سیاست علم و فناوری
سیاست علم و فناوری
20080840
20080840
1392
5
4
مهمان سردبیر
سید سروش
قاضی نوری
2013
06
22
0
1
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_12883_a1597734915748a1dab69f186a2922a6.pdf
سیاست علم و فناوری
سیاست علم و فناوری
20080840
20080840
1392
5
4
طراحی مدل تحلیل سیاستهای آموزشعالی کشور با استفاده از پویایی سیستم؛ مورد برنامه پنجم توسعه
عادل
آذر
داود
غلامرضایی
حسن
دانایی فرد
حمید
خداداد حسینی
سیاستهای عمومی معمولاً برای حل یک مشکل یا مسأله عمومی طراحی و اجرا میشوند. مبانی علمی نشان میدهد که انجام تحلیل مناسب از سیاستهای عمومی نیازمند درک صحیح از روابط و حلقههای علت و معلولی اصلی آنها است؛ نیازی که از سوی بسیاری از صاحبنظران دنیا بهوسیله مدلسازی پویایی سیستمها برآورده شده است. پویایی سیستمها روشی است که با در نظر گرفتن روابط پیچیده علت و معلولی در سیاستهای عمومی به تحلیل و ارزیابی آنها کمک میکند. با اینحال به دلایلی نظیر نبود منابع اطلاعاتی مورد نیاز، چنین تحلیلهایی تا کنون در کشور انجام نشده است. مقاله حاضر بهدنبال تحلیل سیاستهای آموزش عالی با بهرهگیری از مدلسازی پویایی سیستمها است. روش پژوهش از نوع مدلسازی تبیینی است و بدین منظور با بهرهگیری از نظر خبرگان آموزش عالی، سیاستهای آموزش عالی در برنامه پنجم توسعه کشور مدلسازی شده و مورد تحلیل قرارگرفته است. یافتههای تحقیق نشان میدهد توجه به تاخیرهای زمانی، حلقههای علّی تقویت کننده و متوازن کننده در محورهای کیفیت، جمعیت و منابع مالی، تا حد زیادی در اثربخشی و انسجام سیاستهای تدوین شده مؤثر است: عدم توجه به تاخیرهای زمانی در حلقههای هدفجو(متوازن کننده) منجر به نوسان خواهد شد و این به معنی دشواری پایش و ارزیابی سیاستهای تدوین شده است، چراکه شناخت و پیگیری تغییر رفتار گروه هدف ناشی از یک سیاست و متعاقباً مساله مورد بررسی، در پیچ و خم شناخت علت و معلول در بازهای از زمان دشوار خواهد بود. همچنین بکارگیری ابزارهای برنامهریزی و ایجاد هماهنگی بیشتر بین دستگاههای ذیربط عنصری ضروری برای کم کردن دامنه این تأخیرها است. بر این اساس الگوی رفتار متغیرهای کلیدی، تاخیرهای زمانی و حلقههای علّی شناسایی شده و مبنای ارائه پیشنهادهایی جهت بهبود سیاستهای آموزش عالی برنامه پنجم قرار گرفته است.
سیاست عمومی
سیاست آموزش عالی
برنامه پنجم توسعه
پویایی سیستم ها
تحلیل سیاست های عمومی
2013
06
22
1
18
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_12884_1e887d22b214700324bf91eae26ed1f9.pdf
سیاست علم و فناوری
سیاست علم و فناوری
20080840
20080840
1392
5
4
تحلیل مدل شکلگیری کارکردهای نظام نوآوری فناورانه نوظهور در ایران؛ مطالعه موردی بخش نانوفناوری
مهدی
محمدی
سید حبیب ا...
طباطباییان
مهدی
الیاسی
سعید
روشنی
مقاله حاضر به دنبال تحلیل نحوه شکلگیری و رشد بخش نانوفناوری در ایران با بهرهگیری از مفهوم نظام نوآوری فناورانه و با استفاده از رویکرد کارکردی میباشد. برای این منظور در این تحقیق دو مسیر کیفی و کمی برای تحلیل نحوه شکلگیری کارکردهای نظام نوآوری فناورانه در بخش نانوفناوری طی شده است. از یک سو با بهرهگیری از مصاحبه با فعالان حوزه نانوفناوری کشور و بررسی و تحلیل محتوای اسناد و فعالیتهای انجام شده در این بخش و با تکنیک "نگاشت تاریخی دادهها" اقدام به ترسیم مسیر شکلگیری نانوفناوری در ایران شده است. از سوی دیگر، با بهرهگیری از یک پیمایش، ابتدا ابعاد و مولفههای مدل مفهومی با استفاده از روش تحلیل عاملی تاییدی مورد تایید قرار گرفتند و سپس، مسیر و نحوه تاثیرگذاری کارکردهای مختلف بر یکدیگر با استفاده از مدل معادلات ساختاری مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتهاند. نتایج این تحقیق نشان میدهد که دولت به عنوان محرک اصلی در شکلگیری کارکردهای نهادینهسازی و قانونمندسازی، هدایت تحقیقات و نوآوری و تامین و تخصیص منابع، نقشی کلیدی ایفا کرده است و بر این اساس، ما این مسیر شکلگیری را تحت عنوان "موتور شکل گیری حمایت و فشار دولت" نام گذاری میکنیم.
نظام نوآوری فناورانه
فناوری های نوظهور
نانو فناوری
کارکردهای نظام نوآوری
مدل معادلات ساختاری
2013
06
22
19
32
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_12885_1920ebcb9a306969360752f3333be28e.pdf
سیاست علم و فناوری
سیاست علم و فناوری
20080840
20080840
1392
5
4
تحقیقدرعملیات، علم یا فناوری؟ اهمیت آن چیست؟
مهناز
حسینزاده
محمد رضا
مهرگان
مجتبی
کیانی
مقاله حاضر بحثی است در مناقشه علم یا فناوری بودن "تحقیقدرعملیات". تحقیقدرعملیات مجموعهای از روش (روششناسی)هایی است که هدف آنها بهبود تصمیمگیری در سازمانها است و از اینرو از اهمیت بسیاری در سطوح دانشگاهی و کاربردی در داخل و خارج کشور برخوردار است. پرسش اصلی در این پژوهش این است، که علت برقراری این مناقشه چیست؟ آیا اتخاذ موضع علم یا فناوری درباره تحقیقدرعملیات، تغییری در آرمانهای اولیه و اهداف آن که همانا کمک به تصمیمگیریهای سازمانی است ایجاد میکند؟ و اگر چنین است این تأثیرگذاری چگونه صورت میپذیرد؟ این مقاله در وهله نخست به مرور و بررسی مدعیات طرفین دعوی در این مناقشه وتحلیل آنها میپردازد و سپس اهمیت اتخاذ موضع علم یا فناوری در این رشته و پیامدهای آنرا مورد بحث قرار میدهد. در آخر پیشنهاداتی برای سیاستگذاران علم و فناوری کشور ارایه میشود. کلید واژهها: تحقیقدرعملیات، علم، فناوری کلاسیک، فناوری مدرن، رئالیسم انتقادی، جامعهشناسی معرفت علمی
تحقیق درعملیات
علم
فناوری کلاسیک
فناوری مدرن
رئالیسم انتقادی
جامعه شناسی معرفت علمی
2013
06
22
33
46
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_12886_59f09e552da4a09a42a7e0af93c492d9.pdf
سیاست علم و فناوری
سیاست علم و فناوری
20080840
20080840
1392
5
4
گـونهشناسی رفتار نوآوری استانهای ایـران با تأکیـد بر عوامل اجتماعی
پریسا
ریاحی
سید سپهر
قاضی نوری
حجت اله
حاجی حسینی
مطالعات نظامهای نوآوری، سیاستهای یکسان برای طراحی و هدایت مسیر توسعه مبتنی بر نوآوری را مردود دانسته و توجه خاص به ویژگیهای مختلف موثر بر نوآوری هر منطقه را ضروری میدانند. از سوی دیگر، در این مطالعات و مخصوصا در رویکرد گسترده آن، تأکید فراوانی بر تأثیرگذاری عوامل اجتماعی نظیر اعتماد و هنجارها بر رفتار نوآوری شده است. ایران به دلیل گستردگی جغرافیایی و عمق تاریخی، وجود اقوام مختلف با فرهنگ های متفاوت و در عین حال، سیاستگذاری متمرکز، نمونه کمیابی برای مطالعه تأثیر عوامل اجتماعی بر رفتار نوآوری منطقه ای است. لذا در این پژوهش که با هدف گونهشناسی رفتار نوآوری مناطق مختلف ایران، شناسایی مسیر نوآوری هر منطقه و تشخیص سیاستهای مناسب آن طراحی شده است، به ویژه عوامل اجتماعی موثر بر نوآوری (نظیر اعتماد و قوم گرایی) و رفتارهای اجتماعی هر منطقه (نظیر یادگیری و جریان دانش) مورد توجه قرار دارد. به همین منظور، ویژگیهای مختلف اقتصادی-اجتماعی استانهای کشور در دو مقطع زمانی 1379 و 1386 (که در آن موقع30 استان بودهاند) مورد بررسی قرار گرفتهاند. سپس عملکرد نوآوری و ویژگیهای استانها در مقایسه با یکدیگر (و بر اساس سنجههایی که بعضا به طور خاص و بر حسب شرایط بومی ایران طراحی شدهاند) مطالعه شده و برپایه شباهتها و تفاوتهای آنها گونهشناسی تجربی از استانهای کشور شکل گرفته و بر این اساس، سیاستهای خاص هر استان توصیه شده است..
نظام های نوآوری منطقهای
گونه شناسی
استانهای ایران
یادگیری
همپایی
2013
06
22
47
66
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_12887_1dda2c86910f77be48acaa7f0227b138.pdf
سیاست علم و فناوری
سیاست علم و فناوری
20080840
20080840
1392
5
4
تسهیلگری اسلام در جهت تحقق اقتصاد دانشبنیان؛ نگرشی جدید به بستر نهادی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
امیرعلی
سیف الدین
امیرحسین
رهبر
برساختهای به نام اقتصاد دانشبنیان در دهههای اخیر در بین دولتمردان، کنشگران اقتصادی و دانشگاهیانِ علاقهمند به مباحث توسعه اقبال فروانی را به خود معطوف کردهاست و صرفنظر از برخی چالشهای نظری، ریشه در درکی عمیق از اهمیت دانش در خلق ارزش اقتصادی دارد. این مقاله بر آن است تا با نگاهی نهادگرایانه به اقتصاد، به کندوکاو ظرفیتهای دین مبین اسلام در جهت کارکردهای اساسیِ اقتصاد دانشبنیان (به خصوص در عرصه نهادهای غیر رسمی و فرهنگی) بپردازد. رویکرد این نوشتار، تطبیقی، تحلیلی و بدیههگرایی است. در نهایت روشن گردید که اقتصاد اسلامی یک اقتصاد دوستدارِ دانش است و در این راستا تشویقها و تجویزهای فراوانی دارد و به خصوص دریچههای گریزی از تنگناهایِ فرهنگی که مدیریت دانش و اقتصاد دانشبنیان با آن روبهروست ارائه میدهد. خوشبختانه با اتکا به ظرفیتهای اسلام، میتوان یک گام به پیش برداشت و ادعا کرد که بسط روحیه پرسشگری، تفکر و نقّادی توسط اسلام میتواند در حرکت از جامعهی اطلاعات بنیاد به جامعه دانشبنیاد (در معنای دقیقِ کلمه) که میتوان آن را حکمتبنیان نیز نامید مفید است. لذا همانقدر که پرداختن به بانکداری بدون ربا و امثال ذلک در نیل به اقتصاد اسلامی (به عنوان یک فناوری نرم) مهم است، به همان اندازه نیز استفاده از ظرفیتهای نهادی اسلام در دانشپایگی اقتصاد اهمیت دارد و می-تواند در دنیای واقعی ارزش آفرین باشد.
علم
حکمت
مدیریت دانش
اقتصاد دانش بنیان
اسلام
2013
06
22
67
82
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_13654_bbe0f728a5199e1c0de43570294a8394.pdf
سیاست علم و فناوری
سیاست علم و فناوری
20080840
20080840
1392
5
4
آیا صنایع بالغ مبتنی بر منابع طبیعی میتوانند به صنایع با فناوری برتر مبدل شوند؟ بررسی تحولات نظام بخشی نوآوری در صنعت بالادستی نفت
محمد علی
زکی
علی
ملکی
هدف از این مقاله تحلیل تحولات نظام نوآوری بخشی در صنعت بالادستی نفت و شناخت عوامل دخیل در این تحولات میباشد. شواهد جمعآوری شده نشانگر آنست که صنعت نفت از اوایل دهه هفتاد میلادی سه دوره متمایز را تجربه کرده است که درطی آنها شاکله معماری صنعتی و عملکرد نظام نوآوری آن دچار تغییرات زیادی بوده است. این مطالعه نشان میدهد که محرک اصلی گذار از مرحله اول به دوم افت شدید قیمت جهانی نفت بوده است. این در حالی است که عامل گذار از مرحله دوم به سوم تشکیل تقاضای کیفی متفاوت در صنعت بالادستی بوده که طی آن نیاز به اجرای پروژههای پیچیده در محلهای سخت و کمتر در دسترس بیشتر شده و در نتیجه فرصتهای نوآورانه افزایش چشمگیری داشته است. بر خلاف رویکرد مرسوم در مدل چرخه عمر صنعت که صنایع بالغ را حاوی فرصتهای نوآورانه چشمگیر نمی داند، این مطالعه نشان میدهد که یک صنعت بالغ و جا افتاده نیز میتواند به یک صنعت با فناوری بالا و حامل فرصتهای غنی نوآوری مبدل شود که در آن بازیگران اصلی صنعت جهت پاسخگویی به نیازهای فنی نو فعالانه دست به نوآوری میزنند. این مطالعه همچنین بیانگر آن است که تحولات نظامهای بخشی نوآوری را میتوان در چارجوب تعامل میان تغییرات معماری صنایع و پویاییهای نوآوری تحلیل نمود.
نظام نوآوری بخشی
صنعت بالادستی نفت
چرخه عمر صنعت
2013
06
22
83
102
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_12888_a898d2e0e0a939cc3e771ec8145cddbb.pdf