انجمن مدیریت فناوری و نوآوری ایران
سیاست علم و فناوری
20080840
27834476
11
2
2018
06
22
نامه سردبیر: در سوگ دکتر قانعیراد
1
1
FA
سید سپهر
قاضی نوری
استاد دانشگاه تربیت مدرس
ghazinoory@yahoo.com
نامه سردبیر در سوگ دکتر قانعیرادتدوین و انتشار این شماره از فصلنامه که تصادفا حاوی مقالهای از مرحوم دکتر محمدامین قانعیراد هم هست انصافا کاری دردناک بود دوست و همکاری که فارغ از فعالیتهایش در حوزه جامعهشناسی در زمینه سیاست علم و فناوری و تحقیقات آن معلمی صاحب سبک بود و علاوه بر چاپ کتب متعدد سردبیری فصلنامه رهیافت و عضویت در هیت تحریریه فصلنامه ما را نیز بر عهده داشت و انصافا چه در تدوین مقالات و چه در معرفی داوران مرتبط نقشی بسزا داشت روزی در یکی از جلسات هیت تحریریه از یکی از مقالاتی که در فصلنامه چاپ کرده بود تشکر کردم و آن را از جمله بهترین مقالات عمر فصلنامه خواندم با تواضع پذیرفت و گفت که معلوم میشود من مقالات بدی نمینویسم هر چند که داغ او برای جامعه علمی ما سنگین است اما از حق نمیتوان گذشت که آنچه در تشییع باشکوه پیکر او در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران دیدیم بهترین تجلیل و تقدیر از یک دانشمند فارغ از پست و مسئولیت دولتی و حکومتی بود اهل علم و ادب و هنر و سیاست و رسانه به طور شگفتانگیزی گرد هم آمده بودند گمان نمیکنم چنین ترکیبی از سوگواران برای کسی که شهرت سیاسی نداشته و صرفا اهل علم و قلم بوده جای دیگری دیده شده باشد قدر آثار دکتر قانعیراد لااقل بعد از مرگش شناخته شده است پس چه باک از فقدان جسمش مگر نه اینکه همه عمر را صرف این آثار کرده بودبه امید آنکه ما نیز مانند وی تا آخرین ساعات عمر تلاش کنیم و نهایتا هم ایستاده بمیریم یادش گرامی باد
ندارد ندارد ندارد ندارد ندارد
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_13004.html
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_13004_eb4dde2a539d4c8c5c5810ad002cd8a1.pdf
انجمن مدیریت فناوری و نوآوری ایران
سیاست علم و فناوری
20080840
27834476
11
2
2018
06
22
همگرایی فناوریها در مقالات 2015-2001 پژوهشگران ایرانی: رویکرد واژهکاوی
2
12
FA
قاسم
آزادی احمد آبادی
دکترای علم اطلاعات و دانششناسی، دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
علی محمد
سلطانی
عضو هیأتعلمی پژوهشکده مطالعات فناوری
10.22034/jstp.2018.10.2.539455
همگرایی فناوریها به ویژه فناوریهای نانو زیستی اطلاعات و شناختی از روندهای جدی در تحقیقات اختراعات و همچنین تولید کالاها و خدمات جدید هستند این پدیده ابتدا در تحقیقات و به تبع آن در انتشارات علمی بروز کرده و محققان کشور نیز این روند را در تحقیقات خود دنبال کردهاند این مقاله قصد دارد روندهای همگرایی دو یا چند فناوری در مقالات محققان ایرانی را بر اساس انتشارات علمی نمایه شده در اسکوپوس شناسایی نماید همگرایی مدنظر از طریق جستجوی کلمات کلیدی حوزههای مختلف فناوریهای چهارگانه در عناوین مقالات تا بررسی و در چهار نوع همگرایی مواد فن کاربرد و ابزار مطالعه شده است بر این اساس بیشترین همگرایی در ترکیب دوگانه نانوزیستی و کمترین همگرایی در ترکیب سه گانه اطلاعات شناختی زیستی دیده شده است یافتهها همچنین نشان میدهد که در ترکیب زیستی اطلاعات نانو نوع همگرایی اتفاق افتاده به صورت مواد و فن در ترکیب زیستی-شناختی-نانو به صورت مواد در ترکیب شناختی-نانو اطلاعات به صورت کاربرد در ترکیب شناختی-نانو به صورت مواد و کاربرد در ترکیب نانوزیستی به صورت مواد در ترکیب نانواطلاعات به صورت ابزار و فن و در ترکیبهای شناختی اطلاعات و اطلاعات زیستی به صورت فن است.
فناوریهای همگرا,همگرایی فناوری,واژهکاوی,انتشارات علمی ایران
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_13005.html
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_13005_0e5f948ff5f165830f8d421a22396b52.pdf
انجمن مدیریت فناوری و نوآوری ایران
سیاست علم و فناوری
20080840
27834476
11
2
2018
06
22
برساخت گفتمانی خردمایه مداخله دولت در توسعه فناوری های راهبردی؛ مطالعه موردی صنعت بالادستی نفت ایران
13
28
FA
محمدامین
قانعی راد
استاد مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
حمیدرضا
فرتوک زاده
دانشیار دانشگاه صنعتی مالکاشتر
محمدرضا
آذرآئین
دانشجوی دکتری سیاست گذاری علم و فناوری، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
10.22034/jstp.2018.10.2.539480
واکاوی خردمایه مداخله دولت در توسعه فناوری، نقشی مهم در فهم دلایل موفقیت و شکست سیاستهای توسعه فناوری دارد. در این مقاله چارچوب تحلیلی برساخت گفتمانی خردمایه مداخله دولت فراتر از خردمایههای نظری ارائه شده است. با استفاده از این چارچوب تحلیلی و بررسی اسناد مهم با محوریت هشت برنامه وزرای نفت پس از انقلاب و همچنین مصاحبههای تکمّیلی، خردمایه مداخله دولت در توسعه فناوری بالادستی نفت در ایران با استفاده از روشهای تحلیل مضمون و تحلیل گفتمان در پنج دوره پس از انقلاب و در دو محورخردمایه نظری و ایده سیاستی مورد بررسی قرار گرفته است. در محور خردمایه نظری، مداخلات بیشتر مبتنی بر دیدگاههای ساختارگرایی و در برخی دورهها نیز ورود دیدگاههای نئوکلاسیکی و نهادگرایی بوده است. در این مقاله ایده سیاستی به دو بُعد ایده حکمرانی و ایده فنی تقسیم شده است. با توجه به غلبه گفتمان بهرهبرداری در صنعت نفت، ایده حکمرانی مبتنی بر تجمیع و هدایت خرید قطعات و تجهیزات به سمت ساخت داخل و انتقال فناوری از شرکتهای خارجی در قالب قراردادهای نفتی شکل میگیرد و ایده فنی نیز از کپیسازی و مهندسی معکوس قطعات و تجهیزات آغاز و در یک سیر تکاملی - البته دیرهنگام - به کسب دانش و فناوری مطالعه و توسعه میادین و مدیریت طرحهای توسعه منتهی میشود.
خردمایه,مداخله دولت,توسعه فناوری,رویکرد گفتمانی,صنعت نفت
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_13659.html
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_13659_d8d4c3a69a85de8b560f517fe8afae69.pdf
انجمن مدیریت فناوری و نوآوری ایران
سیاست علم و فناوری
20080840
27834476
11
2
2018
06
22
بینالمللیسازی راهبردی در بنگاههای دانشبنیان جدید در ایران: موردکاوی فرآیندی با هدف خلق دانش کاربردی
29
46
FA
بهروز
زارعی
دانشیار دانشکده کارآفرینی، دانشگاه تهران
علی
مرجوی
دانشجوی دکتری کارآفرینی فناورانه، دانشکده کارآفرینی، دانشگاه تهران
ali.marjovi@gmail.com
10.22034/jstp.2018.10.2.539482
بینالمللیسازی راهبردی در بنگاههای دانشبنیان جدید در بستر در حال توسعه، هم یک ضرورت است و هم یک چالش عمده نیازمند مطالعات عمیق فرآیندی که به خلق دانش کاربردی در این خصوص برای مدیران و سیاستگذاران منجر شود. این تحقیق به دنبال یافتن پاسخ این سؤال است که چگونه یک بنگاه دانشبنیان جدید در بستر در حال توسعه میتواند بر چالشهای بینالمللی شدن غلبه کند و چگونه میتوان حاصل مطالعات فرآیندی در این خصوص را در قالب دانش کاربردی ارائه داد. در این پژوهش با یک مطالعه موردی یگانه طولی، فرآیند بینالمللیسازی از جنبههای مختلف و با لحاظ تأثیرات زمینهای و بافتی در یک بنگاه نمونه مورد واکاوی قرار گرفته است. همچنین مدلی تجویزی برای بینالمللیسازی راهبردی بنگاههای دانشبنیان جدید در بافت یک کشور در حال توسعه استخراج و پیامدهای مدیریتی و سیاستگذاری آن مورد بحث قرار گرفته است. آزمایش همزمان مدلهای متفاوت کسبوکار در بافتهای مختلف، همراه با پذیرش انعطاف در مدل حاکمیتی و مالکیتی بنگاه، اجزاء کلیدی مدل حاصل میباشند. برای ارزیابی روایی تحقیق از منابع چندگانه برای جمعآوری دادهها استفاده شده و مشاهده مشارکتی نیز منجر به درک عمیقتر پدیده در بافت واقعی آن شده است.
بینالمللیسازی زودهنگام,بینالمللیسازی راهبردی,شرکتهای دانشبنیان,نانوفناوری,مطالعه فرآیندی
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_13006.html
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_13006_0561de358efa8da745d2c8973dc9ba69.pdf
انجمن مدیریت فناوری و نوآوری ایران
سیاست علم و فناوری
20080840
27834476
11
2
2018
06
22
بررسی تأثیر سرمایهگذاری مستقیم خارجی بر سرریز فناوری به شرکتهای سرمایهپذیر ایرانی
47
56
FA
علی
سلیم
دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات
محمد رضا
رضوی
دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات
رضا
رادفر
دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات
فرهاد
غفاری
دانشگاه آزاد اسلامی، و احد علوم و تحقیقات
مسعود
افشاری مفرد
موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی
10.22034/jstp.2018.10.2.539483
سرمایهگذاری مستقیم خارجی (FDI) از طرق مختلفی همچون فراهم آوردن بازارها و کانالهای بازاریابی جدید، منابع ارزانتر، فناوریها، محصولات، مهارتها و روشهای نوین تأمین مالی، تأثیرات مهمی بر کسبوکارها در سطح جهانی میگذارد. یکی از مهمترین این آثار برای کشورهای میزبان میتواند سرریز فناوری از شرکتهای بزرگ بینالمللی به بنگاههای محلی باشد که ایران نیز به عنوان یک کشور در حال توسعه در 150 سال گذشته با این پدیده روبرو بوده است. با این حال در کشور، پژوهشهای اندکی درباره نقش سرمایهگذاری مستقیم خارجی در سرریز فناوری انجام شده که مقاله حاضر برای پُرکردن بخشی از این خلاء به بررسی اثر میزان توانمندیهای فناورانه شرکتهای سرمایهپذیر بر ارتباط میان جذب سرمایهگذاری خارجی و فعال شدن کانالهای سرریز فناوری (کانالهای تقلید به واسطه مشاهده، آموزش، پیوند با تأمینکنندگان محلی، همکاری فناورانه با بنگاههای داخلی و جابجایی کارکنان) پرداخته است. به این منظور، مطالعهای میدانی (از طریق مصاحبه و پرسشنامه) بر روی 100 شرکت خارجی سرمایهگذار در ایران در بازه زمانی سالهای 1391 و 1392 صورت گرفته است. نتایج نشان دادهاند که سرمایهگذاری مستقیم خارجی در ایران به صورت مستقیم تأثیری بر فعال شدن کانالهای سرریز نداشته لیکن افزایش توانمندیهای فناورانه شرکتهای سرمایهپذیر به عنوان یک متغیر مداخلهگر منجر به فعال شدن دو کانال سرریز یعنی تقلید به واسطه مشاهده و آموزش شده است.
سرمایهگذاری مستقیم خارجی,سرریز فناوری,کانالهای سرریز فناوری,شرکتهای سرمایهپذیر
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_13007.html
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_13007_5c67d377fd4539ae4382c0f1215b97d6.pdf
انجمن مدیریت فناوری و نوآوری ایران
سیاست علم و فناوری
20080840
27834476
11
2
2018
06
22
تبیین فرآیند توسعه فناوری پیل سوختی در ایران با بهرهگیری از مفهوم موتورهای محرک نوآوری
57
72
FA
ناصر
باقری مقدم
عضو هیأتعلمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
bagheri@nrisp.ac.ir
سید مصطفی
محمدپور نارنجی
کارشناسیارشد مدیریت فناوری، دانشگاه تهران
10.22034/jstp.2018.10.2.539484
امروزه استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر به دلیل افزایش امنیت انرژی، حفظ و صیانت از منابع فسیلی، رفع مشکلات زیستمحیطی و وجود فرصتهای بسیار زیاد کسبوکار در این حوزه دارای اهمیت بسزایی میباشد. از سوی دیگر توسعه انرژیهای مذکور در کشورهای مختلف با توجه به شرایط هر کشور رویههای مختلفی دارد و میزان توسعهیافتگی و منابع فسیلی در توسعه انرژیهای تجدیدپذیر تأثیر جدی دارند. بنابراین عوامل اثرگذار بر توسعه این انرژیها و فناوریهای مربوطه در کشورهای مختلف متفاوت است. هدف این مقاله، توصیف و تبیین فرآیند توسعه فناوری پیل سوختی بر اساس مدل نظام نوآوری فناورانه و موتورهای محرک نوآوری است. در این راستا مدلهای فوقالذکر بررسی و با استفاده از روش تحلیل تاریخی وقایع و ابزار مصاحبههای نیمهساختاریافته، حلقههای علّی و معلولی و روابط بین کارکردهای نظام نوآوری فناورانه یا همان موتورهای محرک نوآوری پیل سوختی در ایران استخراج و توصیف شده است. در نهایت نیز با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری، روابط بین کارکردها و موتورهای محرک نوآوری پیل سوختی در ایران اعتبارسنجی شدهاند.
انرژیهای تجدیدپذیر,پیل سوختی,نظام نوآوری فناورانه,موتورهای محرک نوآوری,تحلیل تاریخی وقایع,مدل
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_13008.html
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_13008_75aee923c8ff676184580a485fff8bd8.pdf
انجمن مدیریت فناوری و نوآوری ایران
سیاست علم و فناوری
20080840
27834476
11
2
2018
06
22
بنگاههای «پُررشد» و تأثیر آنها بر اشتغال در ایران
73
88
FA
پریسا
ریاحی
دکتری سیاستگذاری علم و فناوری؛ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
parisa.riahi@gmail.com
محسن
قوامی پور
دکتری سیاستگذاری علم و فناوری وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعیکارشناسارشد کارآفرینی وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی
علیرضا
شکری
کارشناس ارشد کارآفرینی وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی
10.22034/jstp.2018.10.2.539485
علیرغم اینکه بنگاههای پُررشد حجم بسیار اندکی از بنگاهها را در سطح جهان به خود اختصاص دادهاند مطالعات تجربی حوزه کارآفرینی و کسبوکار، سهم قابل توجهی از ایجاد اشتغال جدید را برای آنها متصور است و آنها را محرک ارتقاء بهرهوری، نوآوری و نفوذ در بازارهای بینالمللی میداند. این در حالی است که تا به حال مطالعهای جامع در مورد بنگاههای پُررشد و ویژگیها و تأثیرات آنها بر اقتصاد ایران انجام نگرفته است. این مطالعه با استفاده از دادههای تمامی کارگاههای تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی طی دو دوره چهار ساله، ایجاد اشتغال توسط بنگاههای پُررشد بخش خصوصی و تعاونیها را مورد بررسی قرار داده و ضمن ارائه تصویری کلی از آنها، بستری جهت مطالعات عمیقتر و درک دلایل موفقیت و شکست بنگاههای مذکور فراهم آورده است. با وجود اینکه سهم بنگاههای پُررشد در ایران برابر 53/0 درصد کل بنگاهها است اما آنها نزدیک به 38 درصد خالص اشتغال جدید را به وجود آوردهاند. این بنگاهها همچنین به صورتی کاملاً نامتوازن در کل کشور و در رشتههای مختلف فعالیت توزیع شدهاند. عدم توازن مکانی بنگاههای پُررشد نشان از عدم دسترسی برابر به فرصتهای رشد کارآفرینانه در نقاط مختلف کشور داشته و لازم است سیاستهای آگاهیبخشی، شفافیت و دسترسی عادلانه به فرصتها در سطح ملی صورتبندی و پیادهسازی شوند.
کارآفرینی,بنگاههای پُررشد,اشتغال
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_13009.html
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_13009_b80efe59732badfaecd2d1956b4c1359.pdf