ORIGINAL_ARTICLE
مهمان سردبیر
یکی از عناصر کلیدی «قدرت ملی» هر نظام سیاسی «علم و فناوری » است. برجستگی سایر عناصر شکل دهنده این قدرت ملی به چنین عنصر کلیدی و حیاتی بستگی دارد. برای به فعلیت رسانیدن پتانسیلهای بالقوه علم و فناوری هر کشور، دولتها دست به تدوین راهحلهای ملی میزنند که در ادبیات مدیریت سیاسی، « سیاست ( خط مشی) » نامیده میشود. نظام مقدس جمهوری اسلامی نیز از این قاعده مستثنی نیست. سلسله مراتب راهحلهای ملی در حوزه علم و فناوری در ایران عبارتست از 1) ابر سیاستهای (سیاستهای کلان) علم و فناوری، 2) سیاستهای عمومی ( خط مشیهای) علم و فناوری 3) استراتژیهای علم و فناوری. ابرسیاستها، محصول کار سطح نخست مدیریتی کلان کشور است که در سطح رهبری نظام و ستادهای تخصصی آن سطح متجلی میشود. سیاستها، رهآورد دولت ( در مفهوم سه قوه) است؛ و استراتژیها فِعل مدیریت دولتی ( سطح سوم) و مدیریت بخش خصوصی ( سطح چهارم) است. به عبارت دیگر راهحلهای ملی ارتقاء علم و فناوری در کشور میبایست در یک سلسله مراتب تعاملی بین ابر سیاستها، سیاستها و استراتژیها ساری و جاری شوند. رابطه خطی بین این سه وجود ندارد بلکه صبغه تودرتویی دارند زیر ابر سیاستها، نقشههای کلان ملی هستند که نقشههای تفصیلی سیاستها در آن جای میگیرند و استراتژیهای رنگ وبوی عملیاتیتر دارند که در دل سیاستها قرار میگیرند. به عبارت دیگر ابرسیاستها، سیاستها و استراتژیها صرفاً گزارهها زیبا نیستند بلکه نقشههایی هستند که پیوند بین عناصر درونی آنها به آنها سیمای زیبایی میدهد. بنابراین اگر بین عناصر نقشه سیاستهای علم و فنـاوری کشور همسویی نباشد؛ همسویی بین ابر سیاستها، سیاستها و استراتژیها زیر سوال خواهد رفت. یکی از انتقادات وارده بر نقشه جامع علمی کشور، ضعف همسویی فوق است. امید است در بازنگری این نقشه، همسویی بین ابر سیاستهای علم و فناوری، سیاستها واستراتژیها در پرتو چشمانداز و پررنگتر شود.
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_12792_2ec5cb84a6e4c061bd5dc74f43f7000f.pdf
2010-07-23
حسن
دانایی فرد
1
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
کاربرد رویکرد سیستم داینامیک در فرآیند ره نگاری و سیاستگذاری آموزش عالی
در این مقاله ابتدا مروری بر مبانی ره نگاری و سیاستگذاری در حوزه آموزش عالی صورت گرفته است. سپس با بررسی تحقیقاتی که از رویکرد سیستم داینامیک در امر سیاستگذاری و ره نگاری بهره برده اند، این رویکرد به عنوان رویکردی مناسب در ره نگاری نظام آموزش عالی معرفی شده است.در ادامه برای مدل سازی یک زیر سیستم از نظام آموزش عالی که عبارت از سیستم نقل و انتقالات بین رشته ای می باشد، از شبیه سازی سیستم داینامیک بهرهگیری و اعتبار مدل با استفاده از روشهای شناخته شده آزمون شده است. نتیجه تستهای آماری نشان داد که مدل توانایی شبیه سازی رفتار سیستم را داراست، لذا با استفاده از مدل، رفتار رشته های مورد مطالعه استخراج و تحلیل شده و همچنین توانایی مدل در ارائه و ارزیابی سیاستهای مختلف برای آینده نشان داده شده است. در پایان مقاله نیز به معرفی سیستمی که به همین منظور طراحی و پیاده سازی شده، پرداخته شده است.
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_12793_8ab88239406b335a5a9b778c24e24824.pdf
2010-07-23
1
23
ره نگاری
مدلسازی
نظام آموزش عالی
سیستم داینامیک
شبیه سازی
عادل
آذر
azara@modares.ac.ir
1
استاد دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
آمنه
خدیور
2
دانشجوی دکتری مدیریت سیستم، دانشگاه تربیت مدرس
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
رابطه بلندمدت اقتصاد دانش بنیان و رشد اقتصادی در ایران
با گسترش مفهوم سرمایه (شامل سرمایه فیزیکی و سرمایه انسانی)، عوامل مؤثر دیگری علاوه بر سرمایه فیزیکی و نیروی کار نیز در جریان رشد اقتصادی شناسایی شدند. یکی از این عوامل، بهره وری منابع تولید است که تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله دانش قرار میگیرد. هدف این مطالعه بررسی رابطه بلندمدت بین محورهای مختلف دانش در چارچوب اقتصاد دانش بنیان و رشد اقتصادی ایران طی دوره 1346- 1386 است. به این منظور از تکنیک اقتصاد سنجی مدل تصحیح خطای برداری و آزمون همانباشتگی جوهانسن استفاده شدهاست. نتایج نشان میدهد که بین محورهای مختلف دانش (سرمایه انسانی و آموزش، رژیمهای نهادی و اقتصادی و زیرساختهای اطلاعاتی) رابطه بلندمدت وجود دارد و تمام محورهای دانش تأثیر مثبت بر رشد اقتصادی ایران دارند. همچنین ضریب ECM منفی و کوچک میباشد و لذا سرعت تعدیل انحراف از کوتاهمدت به بلندمدت بطئی و کند است.
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_12794_741040725add81e63fafcbff9cf435d2.pdf
2010-07-23
23
33
اقتصاد دانش بنیان
رشد اقتصادی
هم انباشتگی
مدل تصحیح خطای برداری
داود
بهبودی
1
دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه تبریز
LEAD_AUTHOR
بهزاد
امیری
2
کارشناس ارشد علوم اقتصادی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی فلسفی و دلالت های سیاستگذارانه تأثیرات چهارمین موج توسعه علمی و فناورانه بر فرهنگ و جامعه: ملاحظاتی از دیدگاه عقلانیت نقاد
ارزیابی نقادانه تحولات اجتماعی و تأثیرات متقابل عواملی که در صحنه حیات آدمی، احوال و شیوه زیست افراد و جوامع را شکل میدهند از دغدغههای اصلی آن دسته از متفکران معاصر است که میکوشند از ابزارهای نظری برای راهگشایی در حوزههای عملی بهره بگیرند. در مقاله حاضر کوشش شده است به شیوهای انتقادی و از دیدگاه ملاحظات فلسفی- نظری متکی به رویکرد عقلانیت نقاد و با تکیه به دادهها و اطلاعات تجربی، برخی آثار و عوارض فرهنگی- اجتماعی تغییرات گسترده ای که به علت پیشرفت بیسابقه علوم و فناوری های مدرن در حال پدیدار شدن است، مورد ارزیابی قرار گیرد. در بخش نخست مقاله توضیحاتی در باره چهارمین موج توسعه علمی و فناورانه ارائه میگردد. در بخش دوم برخی تبعات پیشرفتهایی که در زمینه این علوم و فناوری حاصل شده و یا در حال حصول است بر فرهنگ و جامعه بررسی خواهد شد. توجه اصلی این پژوهش فلسفی ناظر به گزینههایی است که در برابر انسان مدرن و در ارتباط با تحولات بیوقفه علوم و فناوری-های جدید قرار دارد. در سومین بخش مقاله شماری از آموزههای سیاستگذارانه برای دستاندرکاران سیاستها و سیاستگذاریها در ارتباط با تأثیرات موج چهارم توسعه علمی و فناورانه بر اجتماع و فرهنگ در ایران ارائه شده است.
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_12795_bc25f99a54a5615966f7f57228a4968a.pdf
2010-07-23
33
53
علوم و فناوری های همگرا
چهارمین موج توسعه علمی و فناورانه
علوم و فناوری نانو
علوم و فناوری زیستی
علوم و فناوری اطلاعاتی
علوم و فناوری شناختی
فرهنگ
کرامت انسانی
علی
پایا
alipaya@hotmail.com
1
دانشیار مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور و استاد مدعو در مرکز مطالعات در باره دموکراسی، دانشگاه وستمینستر
LEAD_AUTHOR
رضا
کلانتری نژاد
2
دانشجوی دکتری دانشگاه صنعتی امیرکبیر
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارائه روشی برای بودجهبندی دستگاههای پژوهشی و فناوری بر مبنای قیمت تمام شده تولیدات علم و فناوری
اهمیت و کمبود منابع مالی، ضرورت توجه به تدوین روش های علمی برای بودجه بندی دستگاه ها را در اسناد برنامه های توسعه به همراه داشته است، بر این اساس در مقاله حاضر به ارائه روشی برای بودجه بندی دستگاههای پژوهشی و فناوری بر مبنای قیمت تمام شده تولیدات علم و فناوری پرداخته شده است. برای تحقق این امر ابتدا براساس مطالعات کتابخانهای شاخصهای علم و فناوری برای اندازهگیری میزان تولیدات علم و فناوری دستگاهها احصاء و سپس با نظرسنجی از خبرگان دستگاههای پژوهشی و فناوری، شاخص ها در قالب دو دسته تولیدات علمی و فناوری نهایی گردیدند. سپس برای تعیین ضرایب اهمیت شاخص ها نسبت به یکدیگر، نظرات خبرگان دستگاههای پژوهشی و فناوری در قالب پرسشنامه ساخته محقق جمع آوری و با استفاده از روش AHP مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و براساس ضرایب حاصله، میزان تولیدات علم و فناوری دستگاهها محاسبه شدند. در انتها با توجه به اعتبار، میزان تولید علم و فناوری، قیمت تمام شده یک واحد تولید علم و فناوری، مد قیمت تمام شده یک واحد تولید علم و فناوری دستگاهها در سال قبل و نیز نرخ رشد تورم در همان سال، میزان تولید علم و فناوری و قیمت تمام شده یک واحد تولید علم و فناوری در سال جدید و در نتیجه اعتبار دستگاه های پژوهشی و فناوری بر اساس قیمت تمام شده تولیدات علم و فناوری با توجه به زمینه علمی فعالیت دستگاه ها ارائه شده است.. کلیدواژهها: بودجه بندی، پژوهش، فناوری، قیمت تمامشده تولیدات علم و فناوری.
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_12796_be02bd85d1717efa3da54b83acf7a9a4.pdf
2010-07-23
53
65
بودجه بندی
پژوهش
قیمت تمام شده تولیدات علم و فناوری
فاطمه
پورطالعی
1
کارشناس ارشد معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیسجمهور
LEAD_AUTHOR
محمد
آتشک
2
عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تبیین موانع کارآفرینی دانشگاهی و تجاری سازی دانش در دانشگاه تهران
با توجه به تحقیقات منتشر شده در زمینه کارآفرینی دانشگاهی، امروزه تجاری سازی دانش برای بقای دانشگاهها امری لازم و ضروری تلقی می شود. از طرفی همواره برخی موانع بر مسیر بهرهبرداری صحیح از داراییهای فکری تولید شده در دانشگاه ها در جهت توسعه تجاری سازی دانش و کارآفرینی دانشگاهی وجود دارد که شناسایی و رفع آنها امری اجتناب ناپذیر به نظر میرسد. از این رو در این مقاله تلاش شده است تا با نظرسنجی از خبرگان این حوزه، عمدهترین موانع تجاری سازی دانش در دانشگاه تهران شناسایی شوند. بر اساس این نظرسنجی، "بوروکراسی و عدم انعطاف سیستم مدیریت دانشگاه"، و "ضعف ارتباطات و فقدان شبکههای ارتباطی میان سرمایهگذاران، فعالان صنعت و دانشگاهیان"، به منزله مهمترین موانع تجاری سازی دانش در دانشگاه تهران شناسایی شدهاند و عواملی چون "فرهنگ متفاوت فعالان صنعت و دانشگاهیان"، "قوانین ضعیف حفاظت از داراییهای فکری در سطح ملی"، "وابسته بودن دانشگاه به بودجههای دولتی"، "ضعف اطلاعات دانشگاه درباره نیازها و اولویتهای بخش کسبوکار" و "عدم احساس نیاز و فقدان انگیزه در دانشگاه برای تجاری سازی دانش" با فاصله کمی در ردههای بعدی جای دارند. در پایان نیز اصلاحاتی مربوط به دانشگاه و دولت برای برطرف کردن این موانع پیشنهاد شده است.
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_12797_1337e9251eb3833b337f359f252a9d9c.pdf
2010-07-23
65
77
کارآفرینی دانشگاهی
موانع تجاری سازی دانش
فعالان صنعت
شبکه های ارتباطی
دانشگاه تهران
علی اصغر
پورعزت
pourezzat@ut.ac.ir
1
دانشیار گروه مدیریت دولتی دانشگاه تهران
AUTHOR
آرین
قلیپور
2
دانشیار گروه مدیریت دولتی دانشگاه تهران
AUTHOR
سمیرا
ندیر خانلو
3
کارشناس ارشد مدیریت کارآفرینی دانشگاه تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
شاخص ترکیبی پایش توانمندی فناوری: بررسی وضعیت توانمندی فناوری ایران و 69 کشور دنیا
با توجه به اهمیت توانمندی فناوری در رشد اقتصادی و افزایش رفاه کشورها، مقوله ارزیابی توانمندی فناوری از اهمیت ویژه در سالهای اخیر برخوردار شده است. مدلهای بینالمللی متنوعی در ارتباط با ارزیابی توانمندی فناوری تاکنون طراحی و معرفی شدهاند. با توجه به ویژگی ذاتی شاخصهای ترکیبی که نقصهایی را در بردارد در این تحقیق سعی شده است تا با در نظر گرفتن تجربیات موجود در سایر مدل های معتبر بین المللی، شاخص ترکیبی جدیدی در زمینه ارزیابی توانمندی فناوری معرفی شود تا بتواند به شکل بهتری توانمندی فناوری های کشورها را در ابعاد مختلف مورد سنجش قرار دهد. همچنین سعی شده تا با ارائه وزن های منطقی ناشی از بکارگیری روش تحلیل عاملی، بتوان شاخصی کاربردی تر را برای کشورهای مختلف به خصوص کشورهای در حال توسعه که عموماً از توسعه نامتوازن رنج می برند، طراحی نمود. در این تحقیق 17 شاخص بر اساس فرآیندی مشخص از میان 37 شاخص معتبر بین المللی در زمینه توانمندی فناورانه انتخاب شد. در ادامه بر اساس تحلیل عاملی از دادههای موجود در زمینه شاخص های انتخاب شده، 17 شاخص در سه بعد قرار گرفتند و به ابعاد و شاخصها، وزن های مشخصی اختصاص یافت. در نهایت بر اساس ترکیب شاخص های مذکور در سه بعد بدست آمده، شاخص ترکیبی پایش توانمندی فناوری ایجاد گردید و توانمندی فناوری 69 کشور دنیا به همراه ایران مورد بررسی قرار گرفت. در این ارزیابی ایران با وجود دارا بودن وضعیت نسبتاً مناسب در ابعاد زیر ساخت توسعه فناوری و توانمندی نوآوری، در بعد کیفیت سرمایه گذاری با مشکلات جدی مواجه است. در نهایت باید اشاره نمود که شاخص ترکیبی پایش توانمندی فناوری، توانایی های جدیدی را در کنار سایر شاخصهای بین المللی به مبحث ارزیابی توانمندی فناوری می افزاید.
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_12798_f06b26c1b99d74abcc2e750aeb461d4c.pdf
2010-07-23
77
93
توانمندی فناوری
پایش جهانی توانمندی فناوری
شاخص ترکیبی
سید حبیب الله
طباطباییان
1
AUTHOR
رضا
نقی زاده
2
AUTHOR
آرمان
خالدی
3
AUTHOR
محمد
نقی زاده
4
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی روشها و منابع کسب فناوری در بنگاههای کوچک منتخب ایران
امروزه بنگاههای کوچک و متوسط با توجه به ویژگی ها و مزیت های خاص خود و سهم بهسزایی که در ایجاد اشتغال دارند نقش مهمی در اقتصاد کشورها بازی می کنند. در واقع این بنگاهها برحسب میزان نوآوری و رقابت پذیری میتوانند بطور پایدارتری در عرصه اقتصاد ملی ایفای نقش نمایند. از این رو کسب شناخت از روشها و منابع کسب فناوری در این بنگاهها اهمیت می یابد. پژوهش حاضر با هدف بررسی روشها و منابع مختلف کسب فناوری در منتخبی از صنایع کوچک ایران به اجرا درآمده است. نتایج بررسی نشان می دهد در کنار فعالیتهای غیر رسمی تحقیق و توسعه که در تمامی شرکت های مورد بررسی جریان دارد، از میان روشهای مختلف، مهمترین روش کسب فناوری در این شرکت ها خرید ماشینالات و تجهیزات است که از شرکتهای صنعتی به عنوان مهمترین منابع کسب فناوری تهیه می کنند و در مرحله بعد استفاده از خدمات مشاورهای از شرکت های خدمات مهندسی دومین روش ترجیحی آنها برای کسب فناوری است. روشهایی از قبیل خرید لیسانس و برون سپاری تحقیق و توسعه از رواج بسیار کمتری در این شرکتها برخوردار است و روشهای خرید کل یا بخشی از سایر شرکت ها و یا خرید اطلاعات یا خدمات ویژه از سایر شرکتها اساساً مورد استفاده نمی باشند. یافتهها نشان می دهد تعامل شرکتهای مورد بررسی با دانشگاهها و مؤسسات تحقیقاتی به عنوان یکی ازمنابع کسب فناوری در سطح بسیار پائینی قرار دارد.
https://jstp.nrisp.ac.ir/article_12799_060191bc8b5610d2f2af677c84adf0bb.pdf
2010-07-23
93
111
بنگاه های کوچک
روش های کسب فناوری
منابع فناوری
محمدتقی
انصاری
mtxansari@yahoo.com
1
AUTHOR
بهمن
فکور
bfakour@gmail.com
2
AUTHOR