بررسی و تدوین شاخص‌های ارزیابی کیفیت مقاله‌های علمی- پژوهشی در حوزه علوم انسانی مبتنی بر نظریه هنجارهای علم مرتون

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد تحقیقات آموزشی

2 2- دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

هدف مقاله حاضر، تدوین شاخص‏های کیفیت برای ارزیابی مقاله‏های علمی ـ پژوهشی است. روش این پژوهش تلفیقی (qual) QUAN و ترکیبی از پیمایش و تحلیل محتوا بوده و جامعه این پژوهش شامل 1) کاربرگه‏های ارزیابی مقاله‏های علمی مجله‏ها در دانشگاه‏های معتبر داخلی و خارجی و 2) متخصصان و صاحب‏نظران در حوزه هنجارهای علم است. در این راستا، 35 کاربرگه ارزیابی مقاله و 7 نفر از متخصصان در حوزه هنجار علم با روش نمونه‏گیری هدف‏مند انتخاب شدند. با استفاده از سیاهه محقق ساخته به استخراج شاخص‏های موجود در کاربرگه‏های ارزیابی و با استفاده از مصاحبه نیمه­ساخت یافته با متخصصان، به استخراج ‏مؤلفه‏های هنجار علم و همچنین خلاء کاربرگه‏های ارزیابی مقاله‏ها مبادرت شد. به‏ منظور بررسی داده‌ها از روش‏های آمار توصیفی شامل فراوانی شاخص‏ها و درصد فراوانی مقوله‏ها استفاده شد. یافته‏ها نشان داد که بیش‏ترین فراوانی در شاخص‏های موجود کاربرگه‏ها به شاخص «منابع» با 26 فراوانی و کم‏ترین فراوانی به شاخص‏ «عدم گرایش به گروه مذهبی و سیاسی» با یک مشاهده تعلق داشت. همچنین طی فرایند مصاحبه، دوازده خلاء در کاربرگه‏های ارزیابی مقاله‏ها به دست آمد. یافته‏ها نشان از وضعیت نامطلوب کاربرگه‏های ارزیابی در انطباق با هنجارهای علم مرتون داشت. با استخراج شاخص‏های ارزیابی مقاله‏ها از کاربرگه‏های ارزیابی، استخراج ‏مؤلفه‌های هنجار علم مرتون و به دست آوردن خلاء کاربرگه‏های ارزیابی مقاله‏ها، سیاهه نهایی ارزیابی مقاله‏ها با 48 گویه و 4 طیف ساخته شد که با اعتبارسنجی توسط متخصصان، به عنوان ابزاری کارآمد برای ارزیابی مقاله‏های علمی ـ پژوهشی مورد تأیید قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Developing Indicators to Assess the Quality of Research Papers in Humanities Using the Merton's Norms

نویسندگان [English]

  • Masoumeh Afshari 1
  • Behrooz Mahram 2
  • Mohsen Noghani 2
1 M.A in Educational Research
2 Associate Professor, Ferdowsi University of Mashhad, Iran
چکیده [English]

The aim of the present study is to develop  indicators for the evaluation of quality of research papers. Due to the nature and aims of the research, the research method was mixed method. We used 35 evaluation forms of theprestigiousnational and international journals in social sciences, and 7 experts and scholars in the relevant disciplines norms as the framework (population) of the study.  The selection was based on purposive sampling method. To extract normative component and identify deficiency in the evaluatuion forms we developed a checklist, and conducted a semi-structured interview with experts. Descriptive statistical methods,including frequency and percentage frequency of occurrences were used to analyze the data. Results showed the inconformity of the evaluation forms with the norms of science. by comparing the indicators of evaluation worksheet and component of Merton, the final checklist of 48 statements and 4 option was made and accreditation by experts the final form was achieved.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Indicator
  • Quality Assessment
  • Scientific Products
  • Scientific Norms of Merton