آیا مصنوعات فناورانه می‌توانند خوب یا بد باشند؟

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری فلسفه علم و فناوری دانشگاه صنعتی شریف تهران

10.22034/jstp.2018.10.3.539497

چکیده

هدف مقاله حاضر این است که نسبت فناوری با ارزش‌های اخلاقی را کاویده و به این پرسش پاسخ دهد که آیا مصنوعات فناورانه به لحاظ اخلاقی بی‌طرف هستند یا خیر. برای این مقصود به آراء دو تن از فیلسوفان هلندی فناوری، یعنی (ایبو)فن‌دی پول و پیترپائول فربیک ارجاع داده می‌شود. بر اساس آراء پول، کارکرد یا تأثیرات جانبی مصنوعات می‌توانند با ارزش‌های اخلاقی در ارتباط باشند و از این‌رو، مصنوعات می‌توانند ارزشی را مجسم کنند یا در عمل موجب ظهور ارزشی خاص شوند. بر اساس آراء فربیک مصنوعات، عمل و درک انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهند و می‌توان این تأثیر را ارزیابی اخلاقی و طراحی فناورانه‌ای را پیشنهاد کرد که زندگی فضیلت‌مندانه‌ای را برای انسان به ارمغان آورد. در انتها نیز با نگاهی انتقادی تلاش شده طرحی سازوار ارائه شود تا ذیل آن بتوان به یک معنا مصنوعات فناورانه را (اخلاقاً) خوب یا بد دانست و از اخلاق طراحی دفاع کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Can Technological Artifacts be Good or Bad?

نویسنده [English]

  • Mahdi Khalili
PhD candidate in Philosophy of Science and Technology Sharif University of Technology Tehran Iran
چکیده [English]

The aim of this article is to analyze the relationship between technology and ethical values, and to demonstrate that technological artifacts are not ethically neutral, but rather can be morally assessed. To do so, it is referred to two Dutch philosophers of technology, namely (Ibo) van de Poel and Peter-Paul Verbeek. According to Poel’s view function and side-effects of artifacts can be related to ethical values, accordingly, artifacts can embody values, and in practice lead to the supervenience of values. On the basis of Verbeek’s opinion, artifacts affect human action and perception. This effect can be ethically assessed, and technological design bringing about virtuous life for human beings can be suggested. At last, with the aid of a critical analysis of what was stated, it is tried to present a consistent proposal, according to which technological artifacts are in a sense good or bad, and design ethics is defensible.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Technological Artifacts
  • Neutrality
  • Function
  • Use Plan
  • Mediation
  • Design Ethics
  • Ethical Agency
  • R

مراجع

[1] Mitcham, C. (1994). Thinking through technology: The path between engineering and philosophy. University of Chicago Press.
[2] Brey, P. (2010). Philosophy of technology after the empirical turn. Techné: Research in Philosophy and Technology, 14(1), 36-48.
[3] Van de Poel, I. (2009). Values in Engineering Design. In Philosophy of Technology and Engineering Sciences (pp. 973-1006).
[4] Van de Poel, I. (2015). Engineering Design Ethics. In C. Mitcham (Ed.), Encyclopedia of science technology and ethics (pp. 622-625).
[5] Van de Poel, I., & Kroes, P. (2014). Can technology embody values? In The moral status of technical artefacts (pp. 103-124). Springer Netherlands.
[6] Winner, L. (1980). Do Artefacts Have Politics? Deadalus, 121-136.
[7] Verbeek, P. P. (2008). Morality in design: Design ethics and the morality of technological artifacts. In Philosophy and design (pp. 91-103). Springer, Dordrecht.
[8] Verbeek, P. P. (2005). What things do: Philosophical reflections on technology, agency, and design. Penn State Press.
[9] Verbeek, P. P. (2011). Moralizing technology: Understanding and designing the morality of things. University of Chicago Press.
[10] Verbeek, P. P. (2006). Materializing Morality: On the morality of technological artifacts and their design. Science, Technology & Human Values, 31(3), 361-380.
[11] Van de Poel, I. (2013). Translating Values into Design Requirements. In Translating Values into Design Requirements (pp. 253-266). Springer Netherlands.
[12] Ihde, D. (2006). The designer fallacy and technological imagination. In Defining Technological Literacy Towards an Epistemological Framework (pp. 121-131).
[13] Feenberg, A. (1999). Questioning technology. Routledge.
[14] Brey, P. (2014). From moral agents to moral factors: The structural ethics approach. In The moral status of technical artefacts (pp. 125-142). Springer, Dordrecht.
سیاست علم و فناوری
دوره 11، شماره 3
مهر 1397
صفحه 17-28

فایل ها

همرسانی

ارجاع به این مقاله

آمار