شماره‌های جدید را به من اطلاع بده
نسخه متنی مقاله

آمايش آموزش عالی و سياست‌های توسعه علم و فناوری کشور: تحليل گسست بر اساس تجربه‌نگاری

اطلاعات مقاله:
گروه: DOI:
زیرگروه: صفحه اول:    
تاریخ انتشار: صفحه آخر:    
نویسندگان:

  • محمد رضا  آهنچيان

اطلاعات تماس:

  • محمد رضا  آهنچيان

    Affiliation:
    آدرس محل کار:
    تلفن محل کار:
    فکس:
    پست الکترونیک:
متن:

اين پژوهش با هدف مطالعۀ رابطۀ آمايش آموزش عالی و سياست‌های توسعه علم و فناوری کشور انجام شد. از آنجا که طرح و اجرای مطالعات آمايش بايد با اتّکا به نقشۀ کلان توسعه علم و فناوری کشور صورت بگيرد و دستاوردهای آمايش بايد پشتيبان سياست‌های توسعۀ علم و فناوری کشور باشد، اين تحقيق با مراجعه به يک مدل سياست‌گذاری (تصميم‌گيری) و با کمک روش تجربه‌نگاری، طرح و اجرای برنامۀ آمايش آموزش عالی کشور در سال‌های 1389 و 1390 را با رويکردی انتقادی، بازنگری کرده است تا حلقه‌های مفقوده يا نقاط گسست نظری و عملی آمايش و سياست‌های توسعۀ علم و فناوری کشور را شناسايی و معرفی کند. در اين راستا، گسست‌ها به دو دستۀ نظری و عملی تقسيم شده‌اند: در طبقۀ گسست‌های نظری، خلاء‌های فلسفی، روش‌شناختی، و مفهوم‌پردازانه آمايش مورد توجه قرار گرفت و در طبقۀ عملی، گسست‌ها در دو سطح کلان و خرد، شناسايی و معرفی شدند. در سطح کلان، روشن شد که تأثيرپذيری برنامه‌های توسعۀ علم و فناوری از جريان‌های کنترل‌کنندۀ نظام بوروکراتيک مرکزی، بر محورهای پيوند آمايش با سياست‌های توسعه اثر می‌گذارد. در سطح خرد نيز مؤلفه‌هايی چون سرمايه انسانی خبرۀ درگير در آمايش؛ اعتبار و مرجعيت اسناد حامل سياست‌های علم و فناوری و قابليت استخراج دلالت‌های مربوطه؛ عزم قراردادن بنيان توسعۀ آموزش عالی بر مطالعات آمايش و اخذ تصميمات قاطع در اين‌باره؛ و کيفيت تفويض اختيار به کميته‌های آمايش، از جمله عوامل مؤثر در گسست، معرفی شدند. مقاله با تلخيص آموزه‌های کليدی تجربۀ مشارکت در آمايش آموزش عالی کشور به پايان رسيده است.
رفرانس :
  1. دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، 1390، نقشه جامع علم و فناوری کشور، انتشارات شورای شورای عالی انقلاب فرهنگی، تهران.
  2. فروزنده دهکردی، لطف الله و وجدانی، فؤاد، 1388، "سیاستگذاری عمومی چیست؟"، اطلاعات سیاسی اقتصادی، 270، صص. 207-180.
  3. منطقي، منوچهر، حسني، علي و بوشهري، عليرضا، 1388، "شناسايي چالش‌هاي سياست‌گذاري در نظام ملي نوآوري ايران"، فصلنامه سياست علم و فناوري، 2(3)، صص. 102-87.
  4. Althaus, C., Bridgman, P. and Davis, G., 2007, The Australian Policy Handbook, 4th ed., Sydney: Allen & Unwin.
  5. صنعتي، محمدحسين و نورايي، منوچهر، 1381، "برنامه‌ريزي راهبردي پژوهش زيست فناوری"، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، (3)8، صص. 222-211. 
  6. سوزنچی، ابراهیم و امیدی‌نیا، اسکندر، 1389، "اثر پيش‌فرض‌هاي متعارض در سياست‌گذاري علم و فناوري: موردكاوي فرآيند تصويب قانون ايمني زيستي در ايران"، فصلنامه سیاست علم و فناوری، 3(1)، صص. 62-45.
  7. آراستي، محمدرضا، خالقي، مهدي و نوري، جواد، 1388، "ارتباط ميان راهبرد فناوري و راهبرد کلان در سطح شرکت‌هاي داراي کسب و کار متنوع، فصلنامه سیاست علم و فناوری، 2(3)، صص. 15-1.
  8. Gerston, L., 2010, Public Policy Making: Process and Principles, 3rd ed., Armonk: Sharpe pub.
  9. عندلیب، علیرضا و مطوف، شریف، 1388، "توسعه و امنيت در آمايش مناطق مرزي ايران"، فصلنامه باغ نظر، 12(6)، صص. 75-57.
  10. فرجی دانا، احمد، 1371، "آمایش سرزمین و توسعه فضایی یکپارچه"، فصلنامه تحقیقات اقتصادی، 46، صص. 24-1.
  11. وحیدی، پریدخت، 1373، "آمایش سرزمین: راهنمایی برای برنامه‌ریزی آموزش عالی"، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی، 7و8، صص. 104-75.
  12. مصلی‌نژاد، عباس، 1390، "بررسي تحليلي و کارکردي مدل‌ها و فرآيندهاي سياست‌گذاري اقتصادي"، فصلنامه سیاست، (2)41، صص. 348-329.
  13. Allison, G. and Zelikow, P., 1999, Essence of Decision: Explaining the Cuban Missile Crisis, 2ed., NY: Longman.
  14. Kellerman, B., 1983, “Allison Redux: Three More Decision-Making Models”, Polity, 15(3), pp. 351-364.
  15. احمدی، بتول، فرزدی، فرانک و علی‌محمدیان، معصومه، 1390، "چالش‌هاي سياست‌گذاري و اجرايي سلامت زنان و راهکارهاي ارتقاي آن: يک رويکرد کيفي بر اساس ديدگاه صاحبنظران"، فصلنامه پايش، 11(1)، صص. 125-115.
  16. محقق معین، محمدحسن، 1385، "ارزشیابی فعالیت‌های آمایش سرزمین در ایران"، قابل دسترس در: http://www.moein.net/viewblog.asp?bid
  17. نداف، مهدي، ابراهيمي عباس و جمالي، علي، 1389، "شناسايي عوامل کليدي توسعه فناوري بخش غيردولتي در ايران"، پژوهشنامه بازرگانی، 14(56)، صص. 233-195.
  18. توفیقی، جعفر و فراستخواه، مسعود، 1381، "لوازم ساختاري توسعه علمي در ايران"، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ريزي در آموزش عالی، (3)25، صص. 36-1.
  19. غفوري، محمود و كمالي، يحيي، 1389، "افکار عمومي و سياست‌گذاري عمومي (تاملي نظري)"، فصلنامه سياست، (2)40، صص. 188-171.
  20. خاکی، غلامرضا، 1387، موردکاوی: آزمایشگاهی برای تجربه‌های سازمانی، نشر بازتاب، تهران.
  21. مك‌نيف، جين، لوماکس، پاملا و وايتهد، جک، 1382، اقدام‌پژوهي، طراحي، اجرا، ارزشيابي، ترجمه: محمدرضا آهنچيان، انتشارات رشد، تهران.
  22. خاکی، غلامرضا، 1388، موردپژوهی سازمانی: روش پژوهشی برای تبیین آموزه‌های علمی از تجربه‌کاوی، انتشارات موسسه آموزش و تحقیقات مدیریت، تهران.
  23. Pratt, A., 2005, “Cultural industry and public policy”, International Journal of Cultural Policy, 11(1), pp. 31-44.
  24. Hawkesworth, M., 1992, “Epistemology and policy analysis”, In: W. Dunn and R. Kelly (Eds.), Advances in policy studies since 1950, pp. 295-328, New Brunswick: Translation Publishers.
  25. Ledbury, M., Miller, N., Lee, A., Faireman, T. and Clifton, C., 2006, Understanding policy options, London: ERAG.
  26. Kasutic, D., 2011, Seven Steps for Implementing Policies and Procedures, Infosec Island, available from: http://www.infosecisland.com.
  27. Rosati, J., 1981, “Developing a Systematic Decision-Making Framework: Bureaucratic Politics in Perspective”, World Politics, 33(2), pp. 234-252.